شاهین محمدی یگانه

مقدمه: در هنگام وقوع زلزله، یکی از وظایف بسیار مهم مراکز درمانی ارائه خدمات اضطراری به مجروحان است. بنابراین این مراکز باید همواره آمادگی رویارویی با چنین موقعیتی را داشته باشند. یکی از اجزای مراکز درمانی که لازم است مورد توجه قرار گیرد اجزای غیرسازه ای است. دراین مطالعه، میزان عملکرد کمی و کیفی تجهیزات و آسیب پذیری غیرسازه ای هفت بیمارستان عمومی در سطح شهر تهران هنگام وقوع زلزله مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش ها: این پژوهش، مطالعه ای مقطعی و توصیفی است. جامعه آماری شامل تمامی بیمارستان های عمومی شهر تهران با مدیریت های مختلف دولتی، خصوصی، نظامی و تأمین اجتماعی است. نمونه پژوهش هفت بیمارستان عمومی است که به روش نمونه گیری آسان (در دسترس) انتخاب شده اند. این بیمارستان ها در یازده بخش مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزار پژوهش چک لیست استاندارد WHO/PAHO بود. یافته ها: پایین ترین سطح عملکردی، درسیستم خروج اضطراری، سیستم های ارتباطی و مبلمان وتجهیزات مشاهده شد. در سیستم های گرمایش، سرمایش، تهویه بخش های ویژه، تشخیص و مهار آتش اکثر بیمارستان ها از سطح عملکردی مطلوب برخوردار بودند. اگرچه در ارزیابی کلی 56% از بیمارستان های مورد مطالعه ازسطح عملکردی مطلوبی درعوامل غیرسازه ای برخوردار بودند؛ در تمامی بیمارستان ها بخش های حساس، حیاتی و اثرگذار در عملکرد بیمارستان از سطح ایمنی متوسط و بعضاً کم برخوردار بودند. نتیجه گیری: در مجموع، در ارزیابی غیرسازه ای، بیمارستان های مورد مطالعه آمادگی مطلوبی را در زمان بحران نشان نمی دهد. در ایمن سازی غیرسازه ای بیمارستان ها دستورالعمل های استانداردی وجود دارد که در آمادگی بیمارستان ها باید مد نظر قرار گیرد.

وقوع حوادث طبیعی گسترده، به ویژه در شهرهای بزرگ همواره با پیامدهای منفی، بی نظمی و آشفتگی همراه است. در این میان، نقش نیروهای تخصصی برای نجات جان افراد گرفتار در زیر آوار و رسیدگی اولیه به مجروحین از نظر کمی بسیار محدود می شود، زیرا عامل زمان و وسعت فیزیکی حادثه در موفقیت عملیات نجات حرف اول را میزند. در عملیات امدادرسانی و نجات متغییرهای زیادی دخیل می باشند. تجارب گذشته ثابت کرده در حوادث بزرگی همچون زلزله های ویرانگر، حجم زیادی از فعالیت های نجات توسط خود مردم و در ساعات اولیه پس از حادثه انجام می پذیرد. این اقدامات معمولاً فاقد مدیریت و ساختار از پیش تعریف شده بوده و در مجموع آسیب هایی را به مجروحین و بازماندگان وارد آورده و فرصت های بی شماری را نیز برای نجات جان انسان ها از بین می برد. تربیت نیروهای نیمه حرفه ای در سطح محلات برپایه واحد همسایگی سبب می شود تا فعالیت جستجو و نجات مصدومین با سازماندهی و کیفیت بهتری انجام شده و هدایت نیروهای تخصصی نیز براساس اطلاع رسانی مناسب و به موقع نیروهای مردمی به نحو شایسته تری صورت گیرد. تسریع سازماندهی شده در فعالیت های امدادرسانی و نجات، علاوه براینکه آسیب های جبران ناپذیر را تا به حد قابل قبولی کاهش می دهد، خروج از شرایط بحرانی و بازگشت به وضعیت عادی را نیز شتاب می بخشد. در این مقاله سعی شده است تا بخشی از اطلاعات فنی جستجو و نجات که می تواند در سطح عمومی و همگانی تدریس شود مطرح نماید.