صدیقه طاهری خوشدونی

دوران نوجوانی یکی از مهم ترین مراحل زندگی در رشد و تکامل جسمی، روانی و اجتماعی فرد می باشد؛ این دوره، با نوعی سردرگمی همراه با کاهش عزت نفس، خودکم بینی و خودپنداره منفی همراه است که سبب کاهش فعالیت های طبیعی و تعاملات اجتماعی می شود و مسائلی همچون خود آسیبی و بزهکاری را به همراه دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر درمان فراشناخت بر افزایش عزت نفس و کاهش علائم خود آسیبی در نوجوانان بزهکار بوده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا، جزء طرح های نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون -پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه موردنظر، شامل کلیه پسران نوجوان بزهکار 14 تا 18 سال کانون های اصلاح و تربیت شهر اراک بوده است. بدین منظور 40 نفر از این پسران به عنوان نمونه به صورت هدفمند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 20 نفر) قرار گرفتند و پرسشنامه 58 ماده ای عزت نفس کوپر اسمیت و پرسشنامه خود آسیبی سانسون را تکمیل کردند. سپس گروه آزمایش به مدت 8 روز، جلسه درمان فراشناخت را تجربه کردند و گروه گواه هیچ آموزشی دریافت نکردند. در آخر از هر دو گروه، پس آزمون عزت نفس و خود آسیبی بر اساس همان دو پرسشنامه گرفته شد و نتایج با یکدیگر مقایسه گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد میانگین نمرات عزت نفس و خود آسیبی گروه آزمایش در پس آزمون نسبت به گروه گواه تفاوت معناداری دارد. بر اساس نتایج این مطالعه، درمان فراشناخت بر افزایش عزت نفس و کاهش علائم خود آسیبی مؤثر بوده است.