آلاء منعمی

با پیشرفت های اخیر در تکنولوژی، ابزارهایی مانند کامپیوتر، اینترنت و تلفن همراه در حال حاضر زندگی مردم را عمیقاً تحت تأثیر قرار داده اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش دشواری در تنظیم هیجان و احساس تنهایی در پیش بینی استفاده ی مشکل زا از تلفن همراه در نوجوانان بود. این پژوهش به لحاظ روش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری این پژوهش تمام دانش آموزان مقطع متوسطه ی دوم شهرستان ارومیه در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که از بین آن ها تعداد 400 نفر به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس دشواری در تنظیم هیجانی (گراتز و رومر، 2004)، مقیاس احساس تنهایی (آشر، هیمل و رنشا، 1984) و مقیاس استفاده ی مشکل زا از تلفن همراه (جنارو، فلورز، گومز، گونزالس و گابانو، 2007) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد دشواری در تنظیم هیجان و احساس تنهایی با استفاده ی مشکل زا از تلفن همراه رابطه مثبت معنادار داشتند (01/0P <) همچنین نتایج نشان داد که دشواری در کنترل تکانه 18/0، احساس تنهایی 23/0 و دسترسی محدود به راهبردهای تنظیم هیجان 20/0 از پیش بینی استفاده ی مشکل زا از تلفن همراه را پیش بینی می کنند. با توجه به نقش دشواری در تنظیم هیجان و احساس تنهایی در پیش بینی استفاده مشکل زا از تلفن همراه، اجرای کارگاه های آموزشی بر مبنای راهبردهای تنظیم هیجان و احساس تنهایی ضروری به نظر می رسد.

استفاده مشکل زای تلفن همراه در نوجوانان بسیار زیاد و در حال افزایش است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش دشواری در تنظیم هیجان و تکانشگری (مدل پنج عاملی) در پیش بینی استفاده مشکل زای تلفن همراه در نوجوانان انجام شد. این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر ارومیه در سال تحصیلی 400-1399 (12450 دانش آموز) بودند که از میان آنها 400 نفر به روش در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزارهای پژوهش فرم کوتاه مقیاس دشواری در تنظیم هیجان (DERS-SF، کافمن و همکاران، 2015)، فرم کوتاه مقیاس رفتار تکانشگری (IBS-SF، سیدرز و همکاران، 2014) و مقیاس استفاده مشکل زای تلفن همراه (PMUS، جنارو و همکاران، 2007) بودند. داده ها با روش های ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در نرم افزار SPSS-19 تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که دشواری در تنظیم هیجان (ابعاد محدودیت استراتژی های تنظیم هیجان، عدم پذیرش، دشواری کنترل تکانه، دشواری درگیری در اهداف، عدم آگاهی هیجانی و عدم وضوح هیجانی) و تکانشگری (ابعاد فوریت منفی، فقدان تأمل، فقدان پشتکار، هیجان خواهی و فوریت مثبت) با استفاده مشکل زای تلفن همراه رابطه مثبت و معنی دار داشتند (01/0>P). بر اساس تحلیل رگرسیون ترکیب دشواری در تنظیم هیجان و تکانشگری توانستند 1/17 درصد از واریانس استفاده مشکل زای تلفن همراه را پیش بینی کنند. علاوه بر آن، ترکیب ابعاد دشواری در تنظیم هیجان و تکانشگری توانستند 8/20 درصد از ورایانس استفاده مشکل زای تلفن همراه را تبیین کنند (001/0>P). بنابراین، برنامه ریزی جهت کاهش دشواری در تنظیم هیجان و تکانشگری از طریق کارگاه های آموزشی برای کاهش استفاده مشکل زای تلفن همراه ضروری است.