رامین دهقانی

در سال های اخیر بسیاری از شرکت های دانش بنیان، علی رغم داشتن جایگاه ویژه در سیاست های اقتصادی کشور، با ناکامی مواجه شده اند. یکی از علل اصلی این ناکامی ها ضعف ها و نقصان های مدیریتی می باشد. اگرچه موضوع توسعه مدیران ارشد یک راه کار برای غلبه بر ضعف ها و نقصان های مدیریتی در شرکت های دانش بنیان به حساب می آید، مطالعات میدانی نشان می دهد بسیاری از این شرکت ها به این موضوع توجه مادی و معنوی زیادی نمی کنند. این تحقیق با هدف پرداختن به خلأ مزبور به شناسایی موانع و چالش های پیش روی توسعه مدیران ارشد در شرکت های دانش بنیان در دو سطح بنگاه و ملی پرداخته است و در ادامه برای رفع آن ها راه کار پیشنهاد داده است. جهت شناسایی چالش های مزبور، این تحقیق از روش تحلیل محتوای استقرایی، که اجازه مطالعه عمیق یک موضوع بدون پیش فرض قبلی را می دهد، استفاده کرده است. در گام اول کدهای باز از طریق 27 مصاحبه نیمه ساختاریافته با مدیران عامل شرکت های دانش بنیان، اساتید دانشگاهی و مدیران  مرتبط با حکمرانی حوزه دانش بنیان شناسایی شده سپس از ادغام کد هایی که از نظر مفهومی مشابه بودند زیرمقوله ها و از ادغام زیرمقوله های مشابه مقوله ها مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد چالش های مالی، فرهنگی و اجرایی مهم ترین چالش های پیش روی توسعه مدیران ارشد در سطح بنگاه هستند و چالش های تولید و انتشار دانش در زمینه توسعه مدیریت شرکت های دانش بنیان، چالش های حکمرانی و چالش های اقتصادی مهم ترین موانع در سطح ملی محسوب می شوند.

در سال های اخیر بسیاری از شرکت های دانش بنیان کشور ایران در بازار رقابتی با ناکامی مواجه شده اند. یکی از دلایل اصلی این ناکامی ضعف مدیریتی در این شرکت ها می باشد. فقدان یک الگوی جامع و علمی برای توسعه مدیریتی یکی از چالش های کلیدی پیش روی پرورش مدیران در شرکت های دانش بنیان محسوب می شود. فقدان چنین الگویی امر توسعه مدیریت در این شرکت ها را با دشواری فراوان رو به رو می کند. این پژوهش به چالش مزبور پرداخته و با استفاده از رویکرد ترکیبی کارکرد-شایستگی الگویی برای طراحی راهبردهای پرورش مدیران ارشد شرکت های دانش بنیان ارائه داده است. به این منظور، ابتدا کارکردهای مدیریتی مدیران ارشد شرکت های دانش بنیان، شایستگی های مدیریتی و راه های توسعه هر شایستگی به عنوان مولفه های اصلی مدل پیشنهادی شناسایی گردید و سپس شایستگی های مربتط با هر کارکرد و راه های مناسب برای ارتقا هر شایستگی از طریق اخذ نظرات خبرگان و سپس ادغام آن ها به روش کپ لند مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش، مدیران ارشد شرکت های دانش بنیان باید شش کارکرد اصلی را ایفا نمایند که عبارتند از برنامه ریزی و سازمان دهی، تیم سازی و توانمند سازی تیم ها، راهبری پرسنل، برانگیختن انگیزه کارکنان، ارزیابی روند های تکنولوژی و برقراری ارتباط با خارج سازمان، و نظارت و کنترل عملکرد کارکنان. به منظور ارتقا عملکرد مدیریتی مدیران ارشد، مدل پیشنهادی این پژوهش برای هر یک از کارکردها پنج شایستگی ضروری و برای ارتقا هر یک از شایستگی ها دو راه توسعه پیشنهاد داده است.