رعنا قنبری

تأمین مسکن مناسب یکی از معضلاتی است که افراد جوامع بشری در زندگی روزمره با آن مواجه هستند. طی چند دهه اخیر با اجرا شدن طرح مسکن مهر، دولت توانسته به بسیاری از اقشار کم درآمد و متوسط جامعه در این راستا کمک نماید. پژوهش حاضر سعی دارد نگرش ساکنین مسکن مهرکاشان نسبت به ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی را ارزیابی نماید. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد. گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و از طریق توزیع پرسشنامه به تعداد 150 عدد در میان افراد ساکن مسکن مهر صورت پذیرفته است. برای تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی داده ها از آزمونهای آماری T-Test و ANOVA در نرم افزار SPSS و جهت تبیین و مدلسازی اثرات نیز از مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون T نمایانگر معنی دار بودن اثرات مسکن مهر در شاخص های مورد بررسی از دیدگاه ساکنان می باشد. تحلیل یافته های منتج از مدلسازی معادلات ساختاری بیانگر این مطلب است که از بین شاخص های مورد سنجش شاخص کالبدی با بار عاملی 94/0 مهم ترین و با اهمیت ترین شاخص در تبیین رضایتمندی از نظر ساکنین بوده است، همچنین با سنجش ارتباط دو سویه بین متغیرهای تحقیق مشخص گردید که عامل کالبدی – اجتماعی با ضریب 85/0، عامل اقتصادی –کالبدی با بار عاملی 49/0 و عامل اقتصادی – اجتماعی با بار عاملی 45/0 بر یکدیگر اثرگذار بوده اند. به عبارت دیگر بهبود کیفیت ساختار کالبدی خود می تواند به افزایش رضایت از عوامل اجتماعی و بالعکس منجر شود. همچنین رضایت از ابعاد اقتصادی نیز بر رضایت از ابعاد کالبدی و اجتماعی اثر مثبت و معنادار دارد.

با گسترش ظرفیت جمعیت در اکثر جوامع شهری و افزایش قیمت زمین و ساخت و ساز مسکن شاهد دغدغه تامین مسکن مناسب برای گروه های فاقد مسکن در جوامع در حال توسعه هستیم. هدف از انجام این پژوهش، مدلسازی و تبیین رضایتمندی از ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن مهر می باشد. روش پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی است و برای مدلسازی و تبیین رضایتمندی از ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن مهر از نرم افزار AMOS استفاده گردیده است. نتایج حاصل از آزمون متغیرهای پژوهش نشان می دهد در بررسی رضایتمندی اجتماعی ساکنان مسکن مهر، متغیر تعامل با همسایگان با بار عاملی 89/0 مهم ترین پارامتر در تبیین رضایتمندی بوده است. در همین راستا وجود امنیت و اعتماد در منطقه می تواند منجر به افزایش تعامل همسایگان با یکدیگر شود. نتایج تحلیل های صورت گرفته حاکی از آن است در بین متغیرهای کالبدی، عامل دسترسی با بار عاملی 93/0 اثرگذارترین شاخص بر میزان رضایتمندی ساکنان بوده است. نتایج بررسی ارتباط بین الگوی طراحی و ساخت و آرامش و آسایش نشان از وجود ارتباط معنادار بین این دو عامل دارد. به این ترتیب که الگوی طراحی و ساخت با بار عاملی 38/0 توانسته بر روی آرامش و آسایش ساکنین اثر گذار باشد. به مفهومی دیگر با بهبود وضعیت الگوی طراحی و ساخت زمینه آرامش و آسایش کالبدی بیشتر فراهم می شود.

امروزه گسترش بی برنامه و افقی شهر یک بحث بسیار مهم برای برنامه ریزان شهری می باشد. این امر بر اثر رشد نامنظم جمعیت در حاشیه و اطراف شهر و فعالیت های توسعه ای انسان از جمله تخریب اراضی با ارزش اقتصادی جهت ساخت وساز ایجاد می شود. به تبعیت عوامل مذکور، وسعت شهر نیز تغییر می کند سپس این نوع از گسترش رفته رفته باعث تغییر در الگوی کالبدی و گسترش غیر اصولی شهر می گردد. این پژوهش بر اساس هدف، از نوع کاربردی می باشد که با هدف ارزیابی پراکنده رویی درتوسعه کالبدی شهر قروه انجام شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی می باشد که ابزار گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و مراجعه به سازمان های مربوطه و مراکز پژوهشی پیرامون موضوع مورد مطالعه می باشد. ابتدا برای بدست آوردن نقشه میزان تخریب اراضی پوشش گیاهی از مدل های  Fuzzy Artmap،Lcm و جدول متناوب Cross Tab در نرم افزار Idrisi Selva، Arc Gis 10.4 وGoogle Earth همچنین از مدل CA- Markov جهت پیش بینی توسعه آتی شهر استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان می دهد تغییر کاربری اراضی پوشش گیاهی در طی سال های 1395- 1365، 5/1165 هکتار از اراضی پوشش گیاهی به اراضی ساخته شده تغییر پیدا کرده است. این روند رفته رفته زمینه گسترش افقی را بیش از پیش فراهم کرده است. از این رو چنین امری را می توان در الحاق روستای قلعه به شهر قروه از قسمت جنوب و گسترش روستای دیوزند به اراضی اطراف مشاهده کرد جایی که اراضی مرغوب کشاورزی در این قسمت بیشتر است و طبق پیش بینی های بدست آمده برای افق 1410 نشان    می دهد 27/126 هکتار از اراضی پوشش گیاهی به اراضی ساخته شده تغییر کاربری دهد. همه موارد گفته شده از دلایل عمده گسترش افقی و تغییر ساختار کالبدی و مشکلات زیست محیطی در این شهر است.