ناصر سیف اللهی انار

در سال های گذشته اقتصاد جهانی شاهد رشد بسیار چشم گیر صنعت گردشگری بود، اما این رشد و پویایی با شیوع و همه گیری جهانی بیماری کووید 19 دچار اختلال شدید شده و با ممنوعیت سفرهای بین المللی و نیز با اعمال محدودیت های گسترده در مجامع عمومی و ممانعت از تحرک و جابجایی در مقاصد، عملاً گردشگری متوقف شد و تأثیر همه گیری بیماری کرونا، گردشگری را به سمت توقف کامل سوق داد. در این راستا مطالعه حاضر با هدف تأثیر ریسک ادراک شده از کووید 19 و رسانه های اجتماعی بر قصد بازدید مجدد با نقش میانجی درگیری برند در صنعت گردشگری، انجام شده است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی است که از لحاظ روش اجرا در قالب یک پژوهش توصیفی-پیمایشی با رویکرد مقطعی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه مشتریان دفاتر گردشگری استان مازندران هستند که از این میان، نمونه ای متشکل از 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده است. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم افزار اسمارت پی ال اس بررسی شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق نشان داد که رسانه های اجتماعی و ریسک ادراک شده بر درگیری برند و قصد بازدید مجدد، و همچنین درگیری برند بر قصد بازدید مجدد به طور مستقیم تأثیر معناداری دارند و درگیری برند نیز رابطه بین رسانه های اجتماعی و ریسک ادراک شده را با قصد بازدید مجدد میانجی گری می کند.

شرکت های صادرکننده در یک محیط غیرقابل پیش بینی فعالیت می کنند که با توسعه فناوری و رقابت شدید مرتبط با جهانی شدن فعالیت های اقتصادی همراه می باشند. صادرات نقش مهمی را در تراز تجاری کشورها به ویژه در مواقع بحرانی، سطح اشتغال و به طور کلی بهبود سطح زندگی دارد. فلذا لازم است، چالش های پیش روی شرکت های صادرکننده و اقداماتی که آن ها برای موفقیت بیشتر باید انجام دهند به طور سیستماتیک مورد توجه قرار گیرد. هدف تحقیق حاضر کاربردی بوده و به شناسایی عوامل کلیدی تعیین کننده عملکرد صادراتی شرکت های کوچک و متوسط پرداخته است. تحقیق حاضر با رویکرد ترکیبی (آمیخته ای از روش کیفی و کمی)، با استفاده از تحلیل مضمون، نرم افزار مکس کیودا، معادلات ساختاری و نرم افزارهای اسمارت پی ال اس و میک مک انجام شد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه و پرسش نامه بوده و روش نمونه گیری در بخش کیفی قضاوتی هدفمند و در بخش کمی تصادفی ساده است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 20 نفر از مدیران سازمان و در بخش کمی 70 نفر از خبرگان صادرات بوده است. در بخش کیفی 7 مقوله اصلیِ استراتژی صادرات، مهارت های مدیران، منابع مالی، نوآوری، اندازه شرکت، محیط خارجی و تعهد تجربه بین المللی و 21 مفهوم شناسایی شد. نتایج نشان دادند که عوامل استراتژی صادرات، نوآوری و تعهد تجربه دارای تأثیرگذاری بسیار بالایی بر سایر عوامل هستند، عامل مهارت جزء عوامل اثرگذار تلقی می شود. عوامل منابع مالی، محیط خارجی و اندازه شرکت نسبت به عوامل دیگر مستقل می باشند.

هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر توسعه صادرات محصولات کشاورزی و ارائه راهکار هایی برای توسعه صادرات محصولات کشاورزی و بهبود رقابت پذیری است. برای گردآوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شد و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش استراوس و کوربین و مدل پارادایمی انجام گرفت. نمونه گیری به روش نمونه گیری نظری بود و با بهره مندی از روش های هدفمند و گلوله برفی انجام شد که بر مبنای آن، 14 مصاحبه با خبرگان مطرح در زمینه صادرات محصولات کشاورزی انجام شد. نتایج تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها، طی فرایندهای کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به شکل گیری مدل عوامل مؤثر بر توسعه صادرات محصولات کشاورزی بر مبنای نظریه پردازی داده بنیاد انجامید. با استناد به رهیافت سیستماتیک در نظریه داده بنیاد کدهای شناسایی شده در 6 طبقه هسته ای شامل شرایط علی، مقوله محتوایی، شرایط زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدها قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد عوامل علی شامل (سیاست گذاری دولت، حمایت دولت، مسائل قانونی، مسائل مالی) مقوله های محوری شامل (برندسازی، توسعه بازاریابی، رقابت پذیری صادرات) مقوله های مداخله گر (تشکیلات و مسائل ادراری، مالیات گمرک) مقوله های زمینه ای (توسعه حمل ونقل و تکنولوژی) راهبردها (تسهیل تولید، قابلیت تولید، بهبود زیرساخت ها) و پیامدها شامل (داشتن مزیت رقابتی، ثبات اقتصادی، تصویر مطلوب از کشور) بر توسعه صادرات محصولات کشاورزی تأثیر گذارند. نتیجه گیری: داشتن مزیت رقابتی، جایگاه قوی بازاریابی، رفع مشکلات اقتصادی و سیاسی و قانونی از عوامل مهم توسعه صادرات محصولات کشاورزی در بازار فرامنطقه ای هستند که بر رقابت پذیری صادرات محصولات کشاورزی تأثیر می گذارند.