رامتین خلعتبری زمان پور

در سالیان اخیر، توجه ویژه ای به اصول توسعه پایدار به عنوان رویکردی جامع با هدف بهبود کیفیت زندگی، در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شده است که دراین میان، گردشگری یکی از زمینه های بسط توسعه پایدار محسوب می گردد. سهم عمده ای از مساحت کشور ایران به مناطق کویری و بیابانی جذاب اختصاص یافته که باعث می شود قابلیت تبدیل به یکی از بهترین مقاصد گردشگری کویری را داشته باشد. مبانی نوین توسعه پایدار، حول محور توسعه بومی و بهره گیری از تنوع های مکانی- فضایی استوار است و از این منظر، درکنار احترام به ویژگی های طبیعی، فرهنگی- اجتماعی و میراث معماری مناطق کویری، می توان به توسعه پایدار این مناطق دست یافت. درکنار بستر طبیعی موجود در مناطق کویری و جذبه فراوان آن برای طیف های گسترده ای از انواع گردشگری، باید مجموعه های گردشگری- اقامتی در این مناطق وجود داشته باشند که ضمن خدمت رسانی به مردم بومی، به عنوان مقصد اسکان گردشگران در این مناطق انتخاب شوند. ساخت و طراحی مجموعه های گردشگری- اقامتی از ابعاد مختلفی تشکیل می گردد که باتوجه به ماهیت موضوع و بستر طراحی، انتخاب ساختگاه مناسب را می توان اولین قدم و یکی از مراحل مؤثر بر نتیجه نهایی طراحی دانست. حال پرسشی که در ذهن متبادر می گردد این است که روند منطقی این انتخاب به چه صورت می تواند انجام پذیرد. عوامل مؤثر بر انتخاب نهایی چیست و درنهایت، میزان تأثیرگذاری آنها چگونه مشخص خواهد شد. پژوهش حاضر به دنبال ارائه پیشنهاد مسیری منطقی برای انتخاب ساختگاه مناسب مجموعه های گردشگری- اقامتی کویری ازمیان مجموعه ای مشخص از انتخاب ها به صورت قیاس منطقی است. در این پژوهش، معیارهای موردِمطالعه براساس مطالعات انجام شده توسط سایر محققین و مصاحبه با کارشناسان و خبرگان ازطریق پرسش نامه های خبره انتخاب شده و در مرحله بعد، براساس روش PHA (روش تحلیل سلسله مراتبی در تصمیم گیری)، به بررسی معیارها و اثرگذاری آنها بر فرایند انتخاب ساختگاه اقدام شده است. به منظور مشخص شدن کارکرد منطق پیشنهادی، شهرستان خوروبیابانک در استان اصفهان به عنوان یکی از مناطقی که قابلیت ایجاد گردشگری کویری را دارد، به عنوان بستر مطالعاتی بررسی و سپس ازمیان شش گزینه مشخص شده در این شهرستان، منطقه موردِنظر در روستای مصر به عنوان گزینه نهایی انتخاب شده است.

محیط داخلی تأثیر بالایی بر سلامت، رفاه و آسایش کاربران دارد و از میان متغیرهای آن، رنگ به عنوان ساده ترین متغیر قابل مشاهده است رنگ بر رفتار، تصمیم گیری، سلامت و احساسات مخاطبان به عنوان یکی از شاخص ترین نمودهای فیزیکی فضا با یا بدون درک مستقیم تأثیرگذار است. با توجه به تأثیرگذاری رنگ بر روی احساسات مخاطبان، مشخص نمودن تأثیرگذاری و میزان آن با توجه به ترجیحات متفاوت رنگی تأثیر بالایی در افزایش کیفیت فضا می تواند ایجاد نماید. ویژگی های متفاوت رنگ ها در دسته بندی گرم، سرد و خنثی و تأثیرگذاری بر روی احساسات شش گانه آرامش، هیجان، علاقه، تمرکز، فشار و مشارکت در این پژوهش مورد کنکاش قرار گرفت. برای جمع آوری اطلاعات از 286 پرسشنامه برخط استفاده و از دو روش آزمون و ضریب مسیر برای تحلیل استفاده شد. در بررسی های نهایی به ترتیب طیف رنگ های ذکر شده بالاترین و پایین ترین تأثیر مثبت را بر روی احساسات کاربران داشته اند: آرامش(خنثی-گرم)، هیجان(گرم-سرد)، علاقه(خنثی-سرد)، تمرکز(خنثی-گرم)، فشار(خنثی-گرم) و مشارکت(سرد-گرم). در نتایج به دست آمده مشاهده شد که کاربران نسبت به انتخاب رنگ در بسترهای مختلف، علایق متفاوتی داشته و صرفاً یک طیف رنگ را برای تمامی بسترها انتخاب نمی نمایند. علاوه بر این ارتباطی در ایجاد حس مثبت در احساسات کاربران با طیف رنگ مورد علاقه و ترجیح آن ها مشاهده نشد.