محمدصادق دهقان کلور

انسان تربیت یافته اخلاقی، فردی است که ضمن کنترل بر عواطف خود، آنها را در مسیر رضایت الهی ایجاد و ابراز می کند. ازاین رو، باید عواطف پسندیده، به وسیله روش هایی در جان متربی، ایجاد و در ادامه، تثبیت و تقویت شود و در صورت وجود عواطف ناپسند در انسان، اصلاح و به نوعی نابود شود. اگر مربی در مسیر برطرف کردن خصلت های ناپسند اخلاقی در بُعد عاطفی موفق باشد، ولی نتواند عواطف پسندیده اخلاقی را جایگزین آنها کند متربی دچار خلأ روحی می شود و از کمال و سعادت اخلاقی باز می ماند. ازاین رو، می توان به اهمیت روش های ایجادی تربیت اخلاقی در بعد عاطفی پی برد. هدف این مقاله، استخراج روش های ایجادی تربیت اخلاقی در بعد عاطفی، با تکیه بر آثار آیت الله مصباح یزدی می باشد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی اسنادی و با مراجعه به یادداشت ها، تألیف ها و سخنرانی های استاد صورت گرفته است. این تحقیق نشان می دهد که برای ایجاد عواطف ممدوح در تربیت اخلاقی، می توان از روش های تقویت دل، آگاهی بخشی، ارائه الگوی عاطفی پسندیده، ترغیب، محبت و مهرورزی، معاشرت نیکو، تلقین، تکرار و ذکر بهره گرفت.

انسان تربیت یافته اخلاقی، فردی است که بر عواطف خود کنترل داشته و آنها را در مسیر رضایت الهی ابراز می کند، و این مهم نیازمند آماده سازی و برداشتن موانع است؛ چراکه تربیت اخلاقی در بعد عاطفی دارای دو بعد سلبی و ایجابی است؛ که در بعد سلبی، پیرایش نفس از رذایل عاطفی و در بعد ایجابی، آراستن آن به فضایل عاطفی مدنظر است. به گفته اهل عرفان، اول تخلیه، سپس تجلیه. نخست باید نفس را از آلودگی ها پیراست و سپس آن را با فضیلت های اخلاقی آراست. ازاین رو، می توان به اهمیت روش های اصلاح گرایانه عاطفه مدار در تربیت اخلاقی پی برد. هدف از این مقاله استخراج روش های اصلاح گرایانه عاطفه مدار در تربیت اخلاقی براساس دیدگاه آیت الله مصباح است. روش این تحقیق، توصیفی تحلیلی است و با مراجعه به یادداشت ها، تألیف ها و سخنرانی های استاد انجام گرفته است. یافته ها نشان می دهد که جهت اصلاح عواطف مذموم در تربیت اخلاقی می توان از روش های پیش گیری، غفلت زادیی، تذکر، ترهیب، و موعظه بهره گرفت.

انسان تربیت یافته اخلاقی، فردی است که بر عواطف خود کنترل داشته و آنها را در مسیر رضایت الهی ایجاد و ابراز می کند. ازاین رو لازم است که عواطف پسندیده، به وسیله روش هایی در جان متربی، ایجاد و در ادامه، تثبیت و تقویت شود و در صورت وجود عواطف ناپسند در انسان، اصلاح، و به نوعی نابود شود. هدف از این مقاله استخراج روش های عام تربیت اخلاقی در بعد عاطفی با تکیه بر آثار آیت الله مصباح یزدی است؛ که هم در حوزه تربیت ایجادی و هم اصلاحی کارآیی دارد و برای تداوم، تثبیت و تقویت ارزش های اخلاقی و پرورش و افزایش گرایش ها و فضیلت های اخلاقی مورد استفاده قرار می گیرند؛ تا عواطف ایجادشده در نفس متربیان رسوخ پیداکرده و به مرحله ملکه برسد؛ زیرا مداومت بر عمل، سخت تر از خود عمل است. روش این تحقیق، توصیفی تحلیلی است و با مراجعه به یادداشت ها، تألیف ها و سخنرانی های آیت الله مصباح یزدی صورت گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که برای رسیدن به این هدف می توان از روش های عقلانیت و تفکر، رعایت تقوا، تغذیه مناسب و حلال، عبادت و انتخاب همسر شایسته از خانواده شایسته، بهره گرفت.