اکبر نصیری

هدف این مطالعه بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی مقیاس صفت بخشایش بود. روش این پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل عاملی بود؛ به این منظور 404 نفر از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه اول شهر تهران در سال تحصیلی 99-98 از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس صفت بخشایش (TFC) بری و همکاران (2005) پاسخ دادند. ساختار عاملی مقیاس از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، همسانی درونی ابزار توسط آلفای کرونباخ و روایی آن به روش همگرا با استفاده از ابزار مقیاس همدلی (EQ_EM) بار-آن (1997) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. هر کدام از شاخص های تحلیل عاملی تاییدی مقیاس مذکور ازجمله GFI، AGFI، NFI و CFI از مقدار مطلوب و مناسبی برخوردار بودند. ضریب آلفای کل پرسشنامه نیز 79/0 و همچنین ضریب گاتمن برای کل مقیاس 85/0 به دست آمد. بارهای عاملی تمام آیتم ها بالاتر از 55/0 و از نظر آماری در سطح 001/0>p معنادار بود. روایی همگرا با مقیاس همدلی به مقدار 54/0 در سطح 001/0>p نیز معنادار گزارش شد؛ بنابراین با توجه به برازش مطلوب مدل، روایی مناسب و اعتبار بالای مقیاس صفت بخشایش، می توان از آن جهت بررسی و سنجش بخشایش بین فردی در دانش آموزان نوجوان ایرانی استفاده کرد.

پژوهش حاضر با هدف آزمون نقش واسطه ای نشخوار گری فکری، همدلی و بخشایش در رابطه هدف گزینی اجتماعی و سازگاری با مدرسه انجام شد. در پژوهش حاضر، 404 دانش آموز پسر در مقطع متوسطه اول با روش نمونه گیری خوشه-ای چندمرحله ای انتخاب و به مقیاس اهداف پیشرفت اجتماعی ( ریان و شیم، 2008)، نشخوارگری فکری درباره یک خطای بین فردی (وید، ووگل و گلدمن ، 2008) همدلی ( بار-آن، 1997)، صفت بخشایش (بری، وورثینگتون، اوکانر، پاروت و وید، 2005) و پرسشنامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی (سینها و سینگ، 1993) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که الگوی مفروض واسطه مندی کامل نشخوارگری فکری، همدلی و بخشایش در رابطه اهداف پیشرفت اجتماعی شامل رشدیافتگی اجتماعی، آشکارسازی رشدیافتگی اجتماعی، اجتناب از آشکارسازی رشدنایافتگی اجتماعی و سازگاری عاطفی، اجتماعی و تحصیلی از برازش مطلوبی برخوردار بود. علاوه بر این، تمامی ضرایب مسیر بین متغیرها بجز مسیرهای مستقیم بین رشدیافتگی و سازگاری هیجانی، آشکارسازی رشدیافتگی و سازگاری تحصیلی، اجتناب از آشکارسازی و سازگاری اجتماعی-تحصیلی، از لحاظ آماری معنادار بودند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که هدف های پیشرفت اجتماعی از طریق پیش بینی افزایش همدلی و بخشایش و کاهش نشخوارگری های فکری در تبیین سازگاری هیجانی، اجتماعی و تحصیلی دانش آموزان از نقش مهمی برخوردارند.