کبری خلیلی

این پژوهش با هدف بررسی جایگاه متغیرهای عدالت سازمانی، رضایت شغلی و تقسیم کار در تبیین وجدان کاری انجام شده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی (پیمایشی) و به صورت کمی (با به کارگیری پرسشنامه محقق ساخته) انجام شد. جامعه آماری این مطالعه، شامل تمام کارکنان شاغل در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 400 نفر است که افراد نمونه با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. به منظور سنجش روایی (اعتبار) پرسشنامه از روش روایی صوری و روایی سازه (به کمک تحلیل عاملی تأییدی)، و برای بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. لذا بعد از انجام پیش آزمون و گرفتن نظرات خبرگان، ابزار پژوهش از روایی و پایایی لازم برخوردار شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت و به منظور بررسی عوامل مؤثر در وجدان کاری از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و تحلیل مسیر  استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای رضایت شغلی، احساس عدالت و تقسیم کار رابطه ای مستقیم و معنادار با وجدان کاری دارند. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که 58 درصد از تعییرات وجدان کاری توسط مجموع متغیرهای مستقل تبیین می شود و در مجموع، با توجه تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم، متغیر تقسیم کار بیشترین تأثیر را در وجدان کاری کارکنان داشته است. لذا با توجه به اهمیت وجدان کاری در توسعه و پیشرفت درون زا در جامعه، پیشنهاد می شود که برای شناسایی بقیه عوامل تأثیرگذار در وجدان کاری، به سطوح فردی (روان شناختی)، میانی (سازمانی) و کلان (ساختاری و سیستمی جامعه) در سازمان مورد مطالعه و سایر سازمان های دولتی توجه شود.

هدف اصلی مقاله حاضر، سنجش میزان وجدان کاری کارکنان، شناسایی عوامل اجتماعی مؤثر بر وجدان کاری و ارائه راهکار به مدیران و برنامه ریزان برای افزایش وجدان کاری کارکنان شاغل در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. روش تحقیق پیمایشی است. برای سنجش روایی ابزار اندازه گیری از دو روش اعتبار محتوایی(اعتبار صوری) و اعتبار سازه (تحلیل عاملی تأییدی) استفاده و بعد از برآورد پایایی، پرسشنامه نهایی تدوین گردید. جامعه آماری پژوهش شامل همه کارکنان (1426 نفر) شاغل در وزارتخانه می باشند که با استفاده از فرمول کوکران، برای اطمینان بیشتر حجم نمونه 400 نفر انتخاب گردید. پرسشنامه ها شامل 131 گویه بسته و باز در بین کارکنان که به روش نمونه گیری تصادفی نظام مند انتخاب شدند، توزیع گردید. پس از  جمع آوری اطلاعات برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای آماریSPSS  وLISREL  استفاده شد. در بخش یافته های استنباطی برای بررسی روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته از آزمون پارامتریک ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و در ادامه تحلیل مسیر، استفاده شد. با توجه به مقیاس داده ها، به منظور آزمون برخی از فرضیات پژوهش از آزمون کای اسکوئر استفاده شد. مشخص گردید که سطح وجدان کاری کارکنان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بالاست. اجرای رگرسیون خطی چندمتغیره نمایانگر آن است مجموع متغیرهای مستقل می توانند تغییرهای وجدان کاری کارکنان را تبیین کنند و متغیرهای رضایت شغلی، مشارکت کارکنان،  بیگانگی از کار، تقسیم کار، عدالت سازمانی و ارتقاء شغلی از عوامل مؤثر بر وجدان کاری کارکنان می باشند.