متین قاسمی

مسئولیت اجتماعی شرکت ها وگزارش فعالیت های مرتبط با آن در سال های اخیر رو به رشد بوده و به امری رایج تبدیل شده است. گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکت با جنبه های اقتصادی، اخلاقی، اجتماعی و محیطی شرکت ارتباط دارد. از طرفی می دانیم که رتبه اعتباری بالای شرکت باعث جذب سرمایه و جلب اعتماد سرمایه گذاران می گردد و با مقایسه ریسک اعتباری آن ها باعث سهولت در تصمیم گیری آنان می شود. لذا مطالعه حاضر به دنبال بررسی اثر گزارشگری مسئولیت اجتماعی بر رتبه اعتباری شرکت می باشد. اگرچه تاکنون پژوهش های متعددی در رابطه با گزارشگری مسئولیت اجتماعی انجام شده، اما پژوهشگران اثر گزارشگری در این زمینه را بر رتبه اعتباری شرکت مورد بررسی قرار نداده اند و اثر گزارشگری بر رتبه اعتباری در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است. مطالعه حاضر با استفاده از روش اسنادی و با رویکرد توصیفی به بررسی اثر گزارشگری مسئولیت اجتماعی بر رتبه اعتباری شرکت می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که می توان گزارشگری مسئولیت اجتماعی را به عنوان یک ویژگی کیفی برای شرکت و حتی یک ابزار نوآورانه در نظر گرفت که بر رتبه اعتباری آن شرکت موثر خواهد بود.

بحران های مالی اواخر دهه 1990 ارزش و اهمیت گزارش های مالی شفاف و استاندارد را بیش از پیش نمایان کرد. بررسی و تحلیل آنچه در بحران و رسوایی شرکت انرون و ورلد کام رخ داد نشان می دهد که ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻓﺸﺎی ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﻃﻮﻻﻧﯽ، ﺑﺮﺧﯽ از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺧﻮد را از ﻧﻈﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران و ﺳﺎﯾﺮ ذی ﻧﻔﻌﺎن ﻣﺨﻔﯽ ﻧﮕﻪ ﻣﯽ دارﻧﺪ ﺗﺎ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ ﯾﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺪ آن ﻫﺎ در ﮔﺰارش ﻫﺎی ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ مشخص ﻧﺸﻮد. این مدیران گزارش های شرکت را طوری افشا می کنند که از نظر مراجع قانونی پذیرفته شود اما در مواردی با استفاده از افشای طولانی راه را برای تحلیل سرمایه گذاران و ذینفعان دشوار می نمایند. ﻣﺪﯾﺮان ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻮد ﮐﺮده اﻧﺪ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب را اﻓﺸﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، اﻧﮕﯿﺰه دارﻧﺪ ﮐﻪ اﺑﺰارﻫﺎی دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ اﺧﺒﺎر را ﻣﺨﻔﯽ ﻧﮕﻪ دارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان اﻗﺪام ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻮد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮔﺰارش ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﻤﺘﺮی اراﺋﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ رﻓﺘﺎر آن ﻫﺎ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻮد دﺷﻮار ﺑﺎﺷﺪ؛ به عبارت دیگر هنگامی که عملکرد واقعی شرکت با آنچه گزارش می گردد متفاوت است، این انگیزه در مدیران وجود دارد تا با پیچیده و سخت تر کردن گزارشهای مالی شناسایی رفتار مدیریت سود را بر سرمایه گذاران سخت نمایند.