عبدالحسین خسرو پناه دزفولی

زمینه و هدف:امام علی (ع) در نامه 53 نهج البلاغه به تشریح ماهیت حکمرانی خود که مبتنی بر اخلاقیات نبوی است می پردازد.ایشان با تبیین انواع طبقات اجتماعی نظیر: لشگریان خدا، نویسندگان عمومى و خصوصى، قضات دادگستر، کارگزاران عدل و نظم اجتماعى، جزیه دهندگان، پرداخت کنندگان مالیات، تجّار و بازرگانان، صاحبان صنعت و پیشه وران، و نیز طبقه پایین جامعه، یعنى نیازمندان و مستمندان، به کارکردهای ایشان در نظام اجتماعی و نحوه حکمرانی بر آن ها اشاره می کند در این پژوهش این مهم تحت عنوان «نظریه حکمرانی اخلاقی» تشریح شده است. هدف ما در این جستار شناخت ماهیت حکمرانی اخلاقی متناسب با طبقه نظامیان از منظر نهج البلاغه است. روش تحقیق: این پژوهش کیفی و از راهبرد تحلیل مضمونی استفاده شده است. داده ها از متن کتاب نهج البلاغه استخراج شده است .وبرای اعتبار یابی مضامین کشف شده از روش ژرفکاوری متن محور بهره گرفته شده است یافته ها:ماحصل این پژوهش کشف نظریه ی بدیع با عنوان «حکمرانی اخلاقی در حوزه نظامیان» می باشدکه مبتنی بر سه مضمون فراگیر:اعتقادات،ساختار حکمرانی و اخلاقیات می باشد که از220کدباز، 129 کد توصیفی و 18کد تفسیری به دست آمده است. نتایج:هسته اصلی نظریه ی حکمرانی علوی، ناظر بر نقش پررنگ اخلاق در حکمرانی جامعه است .فرایندی که با شناخت هستی و انسان آغازمی شود و سپس با تبیین کارکردهای گروه ها و بخش های مختلف جامعه ،آموزه های اصیل الهی را در قالب اخلاقیات حکمرانی بیان می کند؛ تا از رهگذر عمل به آن ها، طبقات اجتماع، سازمان کارآمدی بیابند و نقش سازنده خود را در سعادت جامعه ایفا نمایند.همچنین این گزاره های اخلاقی در پی جهت دهی و اعتباربخشی به ساختارها و فرایندهای کاری می باشد که خیر عمومی را تضمین می کند