مجتبی راشدی

از سالیان دور، پژوهشگران و برخی مؤسسات مطالعات پژوهشی در روسیه، تحقیقات ارزشمندی درباره متون اسلامی و بهویژه تصوّف در روسیه انجام دادهاند. مجموعه سه رساله فارسیِ برهان الذاکرین و الرسالهُ القُدسیّهُ السَّماعیّه و خواص جواهر احجار ، که تحت عنوان کلی برهان الذاکرین به صورت نسخهبرگردان و همراه با مقدمه تحلیلی و ترجمه روسی در سال 2020 به همّتِ بنیاد مطالعاتِ ابنسینا (Ibn Sina Foundation) در مسکو منتشر شده است، از این دست کارهای تازه است. نوشته پیشرو یادداشتی است در معرفی سه رساله منتشر شده در این مجموعه. دو رساله برهان الذاکرین و خواص جواهر احجار در یک مجموعه خطی قرار دارند و رساله الرسالهُ القُدسیّهُ السَّماعیّه متعلق به نسخه خطی دیگری است. به نظر میرسد هر سه رساله نوشته دولتشاه بن عبدالوهاب حسینی اسپیجابی، از مشایخِ طریقتِ یسوی، باشند؛ هرچند در رساله خواصِ جواهرِ احجار نام مؤلف ذکر نشده است. مقدمه تحلیلی مجموعه را آقای دکتر آلفِرید کاشافُویچ بوستانوف[1] (Alfrid Kashafovich Bustanov)، استاد دانشگاه آمستردام، و ترجمه روسیِ متن رسالهها را خانم دکتر یِوْگِنیا نیکیتِنکو (Evgenia Nikitenko)، ایرانشناس و استاد زبان فارسی دانشگاه عالی اقتصاد مسکو، نوشتهاند. مجموعه نسخهبرگردانِ برهان الذاکرین در 240 صفحه، به انضمامِ نسخهبرگردان (فاکسیمیله) نسخههای خطی در پایانِ کتاب، در تیراژِ هفتصد نسخه، با حمایت و نظارتِ علمیِ بنیادِ مطالعاتِ ابنسینای روسیه و توسطِ انتشارات صدرای مسکو، چاپ و منتشر شده است.