عبدالله خاکسار ازغندی

مقدمه: در سال های اخیرقلدری قربانی سایبری به عنوان بعد جدیدی از رفتارهای انحرافی معرفی شده است و یک راهبرد رفتاری برای تسلط یافتن بر افراد است. معمولا وقتی تاثیرات نامناسب انواع رسانه ها مانند برنامه های رسانه ای صحبت به میان می آید، به راه های درمانی اندیشیده می شود. در حالی که بهتر است این گروه را به ابزار نیرومندتری به نام سواد رسانه مجهز سازیم.اهداف: این پژوهش در پی آن است که رابطه بین سواد رسانه ای وقربانی سایبری دانش آموزان ایرانی دختر و پسر متوسطه اول و دوم را در شهر دوحه قطر شناسایی کند.روش : پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. این پژوهش به بررسی رابطه بین سواد رسانه ای وقربانی سایبری می پردازد. جامعه آماری مورد مطالعه،  شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر ایرانی متوسطه اول و دوم دبیرستان های شهر دوحه قطر در س ال تحصیلی 98 97 هستند.یافته ها: نتایج به دست آمده از تحلیل داده های این پژوهش نشانگر آن بودند که سواد رسانه دانش آموزان دختر بیشتر از سواد رسانه دانش آموزان پسر است و همچنین قربانی سایبری دانش آموزان پسر بیشتر ازقربانی سایبری دانش آموزان دختر است. و همچنین نشان می دهد که بین سواد رسانه دختران و پسران رابطه معنا داری وجود دارد .واینکه بین قربانی سایبری دختران و پسران رابطه معنا داری وجود ندارد .

هدف: هدف از انجام پژهش حاضر، تدوین و تعیین اثربخشی بسته آموزش سواد رسانه ای به نوجوانان ایرانی مقیم شهر دوحه قطر بود. روش: به لحاظ ماهیت و اهداف، این پژوهش کاربردی و برای اجرای آن از روش سه مطالعه متوالی استفاده شد. جامعه آماری در این پژوهش شامل جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر دوحه است که در سال تحصیلی 99 - 98 مشغول به تحصیل بودند. برای این منظور ابتدا براساس نمره کسب شده در پیش آزمون به روش همتاسازی، دانش آموزان را به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم نموده، سپس بسته آموزشی تهیه شده توسط محقق طی یک نیم سال تحصیلی در کلاس های موردنظر اجرا و تأثیر این آموزش در محدوده پیش آزمون و پس آزمون ارزش یابی و گزارش گردید. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه سواد رسانه استفاده و روایی و پایایی آن ها تأیید شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات حاصل از پرسش نامه ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام و در سطح آمار استنباطی، از آزمون های تحلیل واریانس تک متغیره با گروه کنترل ( Ancova) استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که تأثیر مداخله بسته آموزشی سواد رسانه بر سواد رسانه ای دانش آموزان تأیید شده است. هم چنین نتایج نشان داد که آموزش سواد رسانه ای به طور معناداری بر کاهش قلدری- قربانی سایبری اثربخش است. نتیجه گیری: به نظر می رسد درمان گران، مشاوران، معلمان و سازمان ها می توانند از نتایج پژوهش حاضر برای کاهش آسیب های ناشی از فضای مجازی در نوجوان استفاده کنند.