رامین بابایی

تربیت از اصول اساسی و لازم برای تعالی و پیشرفت همه جانبه افراد و جوامع است. از سویی دیگر امروزه تقریباً تمام ابعاد زندگی انسان ها تحت تأثیر شدید رسانه ها قرار گرفته اند. با این وجود تاکنون در متون رسمی دانش ارتباطات و رسانه، کارکردی در حوزه تربیت اسلامی ثبت نشده است. پژوهش حاضر درصدد بررسی ضرورت تعریف کارکرد تربیتی برای رسانه ها، ارائه مؤلفه های بدیع تربیت رسانه ای و نهایتاً دستیابی به تعریفی از رسانه تربیتی است. ضرورت کارکرد تربیتی با ارائه پنج دلیل روشن شده و ویژگی های بدیع تربیت رسانه ای در سه بعد مربی، متربی و ارتباط تربیتی مطرح گشته است. حوزه مُجاز عملکرد رسانه تربیتی در سه محور کلی ویژگی ها، زمینه های مناسب و کژکارکردها و حوزه بهینه عملکرد رسانه تربیتی در دو محور آسیب ها و الزامات ارائه شده است. تربیت رسانه ای به شرط استفاده تربیتی مخاطب به وقوع می پیوندد و بدون آمادگی و انتخاب و عملکرد صحیح مخاطب، رسانه تربیتی ناکام خواهد ماند. رسانه تربیتی به مثابه آن آب و هوای مساعدی است که لاجرم منجر به رشد مخاطب خود می شود نه آن کویری که امکان هرگونه تعالی و سازندگی را به کلی نفی می کند. هرچند رسانه تربیتی در خط مقدم تربیت اسلامی قرار نمی گیرد اما نقطه عطف تربیت است.