بهروز نوری

مدیریت و توسعه صحیح منابع انسانی در سازمان های پژوهش و فناوری از مهمترین اجزا توانمندی فناورانه می باشد، که ارتقا این جز کمک شایانی به ایجاد توانمندی فناورانه در سازمان می نماید. لذا در این تحقیق تلاش شده است تا با استفاده از مدلی پیشنهادی، نقش فرآیندهای مدیریت و توسعه منابع انسانی به عنوان عوامل تاثیرگذار بر مکانیزم های ایجاد توانمندی فناورانه به عنوان عوامل تاثیرپذیر، در پژوهشگاه صنعت نفت ایران مورد سنجش قرار گیرد. در این تحقیق با استفاده از تکنیک دیمتل و نظرسنجی از خبرگان پژوهشگاه صنعت نفت، شدت ارتباطات بین عوامل در مدل پیشنهادی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، آموزش، توسعه و بالندگی و استخدام و بکارگماری تاثیرگذارترین فرآیندهای مدیریت منابع انسانی بر مکانیزم های ایجاد توانمندی فناورانه می باشند که بایستی مورد توجه جدی قرار گیرد. بهبود این عوامل باعث بهبود فرهنگ سازمانی، ساختار مدیریت دانش و افزایش حمایت مدیران عالی از ایجاد توانمندی فناورانه در یک سازمان پژوهش و فناوری خواهد شد.

سیاست های حداکثر استفاده از توان داخلی به طور کلی مداخلاتی دولتی هستند که هدف بلندمدت آنها افزایش سهم اشتغال و یا فروش در هر یک از بخش های زنجیره ارزش در داخل کشور میزبان یک صنعت است. در چند دهه گذشته کشورهای مختلف سیاست های متفاوتی را برای توان داخلی به کار گرفته اند که برخی موفق و برخی ناموفق بوده اند. از این رو در حمایت و علیه این سیاست ها استدلال هایی مطرح شده است. افزایش ارزش افزوده، جبران شکست بازار و حمایت از اشتغال در زمره دلایل پشتیبانی از این سیاست ها و عدم توازن اهداف سیاستی با ابزارها، عدم توزیع منابع و یا ناکارآمدی آنها، قوانین جهانی و چارچوب های نهادی از ادله علیه این سیاست ها هستند. در این مقاله ابتدا به مفاهیم و تاریخچه سیاست های توان داخلی پرداخته شده و سپس مؤلفه های چنین سیاست هایی که عبارتند از اهداف، مشوق ها یا تنبیه ها و شاخص های مناسب ارزیابی و پایش این سیاست ها شرح داده شده اند تا پس از آن بتوان بر اساس این چارچوب قوانین مربوطه در ایران را مورد بررسی و تحلیل قرار داد.