فاطمه شادالویی

امروزه توریسم فراتر از یک صنعت به مثابه یک پدیده پویای جهانی و اجتماعی دارای پیچیدگی های خاص خویش است. بسیاری از کشورهای پیشرفته، گردشگری را بهترین راه اعتلای فرهنگ، ایجاد تفاهم بین المللی و دستیابی به درآمدهای سرشار اقتصادی می دانند. یکی از مهمترین اهدف توسعه گردشگری داخلی وخارجی، توسعه فرهنگی و اجتماعی نواحی مقصد است. وبه تبع آن رسیدن به توسعه پایدار می باشد. تحقیق حاضر تاثیر گردشگری در فرآیند توسعه پایدار شهری را مورد بررسی قرار داده و نقشی که فرهنگ می تواند به واسطه گردشگری و به طور اخص گردشگری شهری دراین فرآیند برعهده بگیرد را مطالعه و تبیین نماید. بعبارت دیگر گردشگری (صنعت توریسم) برتوسعه پایدار شهری نقش داشته و فرهنگ نیز بعنوان یکی از مولفه های توسعه در این ارتباط می باشد. لذا میتوان اینگونه عنوان نمود که ؛ فرهنگ با تاثیر پذیری از گردشگری می تواند بر توسعه پایدار شهری نقش داشته باشد.

امروزه توسعه به عنوان هدفی متعالی در مدیریت شهری جهت هدف گذاری طرح ها، برنامه ها و پروژه های مدیریت شهری تعریف می گردد. مدیران شهری نیز هدف اصلی اجرای برنامه های خود را امر توسعه و توسعه شهری می دانند. یکی از عوامل اصلی رشد و توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، سرمایه اجتماعی است. سرمایه اجتماعی مفهومی چندبعدی و چند لایه است که در سال های اخیر در حوزه های گوناگون علوم اجتماعی، اقتصاد و علوم سیاسی مطرح شده است. با توجه به اینکه سرمایه های اجتماعی از الزامات توسعه (اجتماعی و سیاسی) می باشد، ایجاد و ارتقای سرمایه اجتماعی نیز مستلزم، اعتماد و آگاهی و مشارکت اجتماعی می باشد. با عنایت به آنچه گفته شد، مبنی بر اینکه؛ توسعه شهری مستلزم توسعه در بخش های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی می باشد. این تحقیق سعی بر این دارد که با تشریح ایجاد و تقویت صنعت گردشگری و توجه به الزامات آن از قبیل؛ بهبود منظر و نما، مبلمان و معماری شهری، ارتقاء فرهنگ شهروندی، توسعه و استانداردسازی موضوع حمل ونقل در شهر می باشد. می تواند باعث رشد و توسعه شهری گردیده که نتیجه آن افزایش سرمایه های اجتماعی شهری خواهد بود.

یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در موفقیت عملکرد مدیریت شهری، سرمایه اجتماعی شهروندان هست که نقشی بسیار مهم تر از سرمایه فیزیکی و انسانی در سازمان ها و جوامع ایفا می کند و شبکه های روابط جمعی و گروهی، انسجام بخش میان انسان ها، سازمان ها و انسان ها و سازمان ها با سازمان ها هست. بدون سرمایه اجتماعی، پیمودن راه های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی، ناهموار و دشوار خواهد بود. احساس امنیت، پدیده ای روان شناختی است که ابعاد گوناگون دارد. این احساس از تجربه های عینی و اکتسابی افراد از شرایط و اوضاع پیرامون ناشی می شود؛ بنابراین، افراد به شکل های گوناگون آن را تجربه می کنند. باید توجه داشت آنچه در این نوشتار مدنظراست، احساس امنیت در معنای واقعی و عام آن است و لازم است بین این مفهوم و ناامنی که جنبه کاملاً شخصی دارد، تفکیک قائل شویم. امنیت اجتماعی یکی از مهم ترین مسائل جامعه شناختی بشریت از ابتداى پیدایش حیات انسان بوده است که البته به دلیل تحولات سال های اخیر به شدت موردتوجه مسئولین، نخبگان، کارشناسان و عموم مردم قرارگرفته است. همچنین سرمایه های اجتماعی نیز از مقولات موردبحث در علوم اجتماعی و از اهداف مدیریت هست و در بردارنده نوع ارتباطات و تعاملات افراد انسانی یک اجتماع است و به صورت مستقیم بر سطوح سیاسی و اجتماعی جامعه تأثیر می گذارد. مقاله حاضر با تعریف مؤلفه های امنیت اجتماعی و سرمایه اجتماعی به بررسی نقش کیفیت مدیریت شهری در ارتقاء سرمایه اجتماعی پرداخته و موضوع ارتقاء سرمایه های اجتماعی را از منظر افزایش امنیت اجتماعی به واسطه عمل به وظایف و تکالیف محوله و خدمات ارائه شده از سوی مدیریت شهری موردبررسی و قرار داده و تأمین امنیت و ایجاد احساس آرامش و اطمینان درسانت و طراحی فضای شهری و تنظیم و سامان بخشی به فعالیت های مربوطه و خدمات ارائه شده توسط مدیریت شهری را جزء عوامل توسعه و ارتقاء سرمایه های اجتماعی تبیین نماید.