سهراب نجفی

ارتقای کیفیت آموزش از طریق پژوهش توسط معلمان و بهبود و بالندگی عوامل آموزشی امکان پذیر است. معلم  به عنوان «کارگزار فکور » تنها از طریق تحقیقات دانشگاهی قادر به پاسخ گوی مسائل و مشکلات علمی آموزش و پرورش نیست؛ رفع برخی مسائل از طریق پژوهش، توسط خود معلم امکان پذیر است و آن به کارگیری نوعی دیگر از پژوهش است که با آن بتواند مسائل واقعی محیط کلاس درس و آموزش را حلّ و فصل کند. اقدا م پژوه در سال تحصیلی 93 - 92 به عنوان آموزگار پایه سوم دبستان حضرت رقیه (س) شهرستان سرپل ذهاب، استان کرمانشاه با مشکل ضعف املای دانش آموزانش مواجه بود. ضعف در دروس خوانداری و نوشتاری موجب یأس، دلسردی، بی حوصلگی و در نهایت اُفت تحصیلی آنها شده بود. از این رو اقدام پژوه برای بر طرف نمودن این ضعف به گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه، بررسی اسناد، مشاهده و مصاحبه پرداخت. سپس از شکل درست غلط های املایی دانش آموزان به عنوان یک راهکار استفاده کرد. به منظور انجام این امر ابتدا نوشتن حروف الفبا، ترکیب صحیح حروف، بیان پیام از طریق جمله، معانی، هم خانواده و تضاد را آموزش داده و پس ازآن از دانش آموزان خواست درست غلط های املائی را به صورت متنی معنی دار درآورند و برای ایجاد محیطی جذاب و سرگرم کننده از دانش آموزان خواست براساس موضوع در کنار نوشته هایشان نقاشی بکشند. اقدام پژوه با انجام این کار در نظر داشت، اما دانش آموزان را بهبود بخشد و انشا را تقویت کند که نتایج به دست آمده نشان داد با ارائه راهکارهای مناسب غلط های املایی دانش آموزان کاهش و انشای آن ها نیز تقویت شد.

هدف پژوهش حاضر فهم پدیدارشناسانه پذیرش نوآوری در برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان است.  سؤالات پژوهش: 1-چه تغییرات و نوآوری هایی در دانشگاه فرهنگیان و برنامه درسی آن پس از تأسیس ایجاد شده است؟ 2- واکنش مدرسان و دانشجومعلمان نسبت به نوآوری برنامه درسی در دانشگاه فرهنگیان چگونه است؟ مشارکت کنندگان بالقوه پژوهش را ، مدرسان و دانشجومعلمان پردیس های منطقه ده تشکیل می دهند که با روش  نمونه گیری هدفمند از نوع ترکیبی بر اساس قاعده اشباع نظری 26 مشارکت کننده از میان آنها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. داده های پژوهش نیز با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و با روش هفت مرحله ای کلایزی تحلیل گردید. براساس تجارب مشارکت کنندگان، عمده ترین زمینه های نوآوری در برنامه های دانشگاه فرهنگیان را می توان در قالب یک مضمون فراگیر، سه مضمون سازمان دهنده نوآوری در نظام آموزشی، نوآوری در نظام پذیرش دانشجو و نوآوری در ماهیت و محتوای برنامه درسی و همچنین 15 مضمون پایه دسته بندی کرد. همچنین یافته ها حاکی از آن است که واکنش مدرسان و دانشجومعلمان به نوآوری در برنامه های درسی در این دانشگاه را می توان به دو طیف مجزا تقسیم کرد که از یک سو نگاه ستایش گرانه و پذیرش کامل و از سوی دیگر نگاه منتقدانه و مقاومت صریح قرار دارد. دانشگاه فرهنگیان با اتخاذ تدابیر مناسب می تواند زمینه را برای پذیرش بیشتر برنامه درسی نوآرانه و کاهش  مقاومت در برابر آن فراهم نماید.