ولی احمدکرماج

تعلیم و تربیت به عنوان یک مسئله مهم بشری همواره مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران آموزش و پرورش مورد توجه بوده است. در این پژوهش درصدد بررسی و جایگاه تعلیم و تربیت در دوران صفویه هستیم و هدف اصلی شناخت ساختار تعلیم و تربیت در دوران صفویه است. روش تحقیق در این پژوهش به صورت کتابخانه ای و اسنادی هستیم که ابتدا بر اساس مطالعه اسنادی ویژگی های آموزشی و تربیتی در دوران صفویه مورد مطالعه قرارگرفته است و سپس ساختار آموزشی در این دوران مورد توجه قرارگرفته، سؤال اصلی در این پژوهش این است که عالمان تعلیم و تربیت در دوران صفویه چه شیوه های آموزشی را جهت رشد و تعالی دانش آموزان بکار گرفته اند؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که تفکر علمای تعلیم و تربیت در این دوران با دوران معاصر تفاوت چندانی نداشته و بر اساس بررسی های به عمل آمده شکل آموزش و مقاطع تحصیلی کمی متفاوت بوده است و هدف از تعلیم و تربیت در آن دوران حصول سعادت و خوشبختی در جامعه آن روز و چگونگی دسترسی به حفظ نظم، ثبات و همبستگی افراد در جامعه بوده است. چراکه تربیت، فراهم آوردن زمینه برای پرورش دادن و به فعلیت رساندن تمام استعدادهایی می داند که خداوند بالقوه در نهاد او به ودیعت نهاده است. در دوران حکمرانی صفویان، نوابغ و بزرگان علمی کمتری در عرصه های علمی متبلور شدند؛ ولی از سوی دیگر به واسطه ترویج علوم دینی توسط پادشاهان صفوی، علومی چون تفسیر، فقه، عرفان و علم حدیث اوج ترقی خود را سیر کردند. این ها دلایلی شدند تا علمای بزرگی در این عرصه ها به ظهور رسیدند

هدف: یکی از مهم ترین عناصر نظام آموزش عالی و دانشگاه ها، اعضای هیأت علمی هستند که نقش تعیین کننده و انکارناپذیری در تحقق اهداف و رسالت های آموزش عالی ازنظر کمی و کیفی دارند، لذا بررسی عملکرد و شایستگی های آن ها در ابعاد مختلف به ویژه در حیطه تدریس و تأثیری که می توانند برافزایش کیفیت یادگیری فراگیران و دستاوردهای آنان از تحصیل داشته باشند، بسیار ضروری است. بدین منظور مطالعه ای باهدف بررسی رابطه بین شایستگی های مدرسان با تجارب دوره و دستاوردهای تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کردستان انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جهت انتخاب نمونه های موردنیاز از روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده با توجه به نوع رشته تحصیلی دانشجویان استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل دانشجویان سال آخر دانشگاه فرهنگیان استان کردستان در سال 1395 در نظر گرفته شد که 720 نفر برآورد گردید و با استفاده از فرمول کوکران 250 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور جمع آوری داده ها، سه پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر پرسشنامه استاندارد و استفاده از مقیاس 5 نقطه ای لیکرت برای پاسخ به پرسشنامه استفاده گردید. روایی پرسشنامه ها با صلاحدید استاد راهنما تأیید گردید. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب برای سه متغیر شایستگی های حرفه ای مدرسان، تجارب دوره تحصیلی دانشجویان و دستاوردهای تحصیلی آنان مقدار 920/0، 928/0 و 851/0 محاسبه شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که شایستگی های مدرسان با تجارب دوره و دستاوردهای تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کردستان رابطه مثبت و معناداری دارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه شایستگی های مدرسان با تجارب دوره دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کردستان بود. در این پژوهش از طرح پژوهش ترکیبی (کمّی - کیفی) از نوع آشیانه ای استفاده شد. در بخش کمی از روش توصیفی - همبستگی استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش متشکل از 720 نفر دانشجویان سال آخر دانشگاه فرهنگیان استان کردستان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 30/0 از خوشه ها انتخاب شدند و به منظور سنجش متغیرهای پژوهش از دو مقیاس محقق ساخته شایستگی (فنی، رفتاری و زمینه ای) و مقیاس محقق ساخته تجارب دوره تحصیلی دانشجویان استفاده گردید. داده های به دست آمده با استفاده از روش همبستگی پیرسون و مدل معادله ساختاری تجزیه وتحلیل شد. در بخش کیفی پژوهش نیز از مطالعه پدیدارشناسی استفاده شد و مشارکت کنندگان شامل 33 نفر از دانشجو- معلمان دانشگاه فرهنگیان بودند. در این بخش از پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند از نوع «معیار» استفاده شد. روش جمع آوری داده های کیفی مصاحبه نیمه ساختمند با دانشجومعلمان بود که به منظور اعتبارسنجی نتایج کیفی از تکنیک های اعتبارپذیری و اتکاپذیری استفاده شد. جهت طراحی چارچوب رابطه بین شایستگی های مدرسان با تجارب دوره تحصیلی دانشجویان از روش تحلیل شبکه مضامین استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که شایستگی های مدرسان با تجارب دوره تحصیلی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کردستان رابطه مثبت و معناداری دارد و شایستگی های اساتید پیش بینی کننده تجارب تحصیلی دانشجویان بود.

مجازی شدن دوره های کارورزی چالش های زیادی را به وجود آورد که علی رغم آن موجب کسب تجارب ارزشمندی از سوی اساتید این دوره ها شد. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف توصیف، تحلیل و احصاء آسیب های مترتب بر ساختار دوره کارورزی از منظر اساتید راهنمای آن صورت گرفته است. به اقتضای هدف، از روش پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی استفاده گردید. میدان پژوهش شامل اساتید راهنمای دانشگاه فرهنگیان در استان کردستان در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که به روش نمونه گیری هدف مند ملاک دار و با تعداد 10 نفر به اشباع رسید. ابزار پژوهش مصاحبه ی عمیقِ نیمه ساختاریافته محقق ساخته بود و تجزیه وتحلیل داده ها بر اساس مدل هفت مرحله ای کلایزی صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تجارب زیسته ی اساتید از کارورزی مجازی، دو تم، شش مقوله و 32 مفهوم به دست آمد. مزایای کارورزی مجازی شامل سه مقوله تسهیل دسترسی به مدرسه محل خدمت، تنوّع در محتوا و آموزش و رفع محدودیت زمانی می باشد و مهم ترین چالش های استخراج شده در سه مقوله ی چالش های ساختاری، اجرایی و محتوایی دسته بندی شدند. در نهایت بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که عدم زیرساخت های لازم برای دوره های کارورزی مجازی سبب ناکارآمدی آن نسبت به کارورزی حضوری شده است؛ لذا پیشنهاد می شود از تلفیق و ترکیب کارورزی مجازی و حضوری جهت بهره وری و اثربخشی بیشتر دوره کارورزی بهره گرفت.