پیمان قنبریان قلندر

هدف پژوهش حاضر واکاوی پیامدها، چالش ها و استراتژی های آموزش انتقادی در علوم انسانی می باشد. برای این منظور پیامدهای کلاس مبتنی بر تفکر انتقادی، چالش های پیش روی اعضای هیئت علمی در آموزش تفکر انتقادی و استراتژی های مناسب جهت آموزش تفکر انتقادی در حوزه علوم انسانی پرداخته شده است. رویکرد این پژوهش از نوع کیفی و خود مردم نگاری می باشد. جهت جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شده است. نمونه پژوهش شامل 9 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان می باشد که از طریق نمونه گیری با بالاترین قدرت (بررسی مواردی که پدیده های موردنظر در آن ها بروز بسیار قوی دارد) انتخاب شده اند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مقایسه ای صورت گرفته است. جهت تعیین روایی پژوهش از سه روش اعتبار پذیری، انتقال پذیری و تائید پذیری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش انتقادی باعث می شود نوعی دغدغه و صمیمیت در دانشجویان به وجود آید و سبب پیشرفت تحصیلی دانشجویان نیز می شود. همچنین اعضای هیئت علمی در آموزش تفکر انتقادی با چالش ها و موانعی روبه رو بودند یکی از این چالش ها بی انگیزگی و نداشتن دانش پایه در دانشجویان عنوان شد و دومین چالش سیاست گذاری های غلط آموزش عالی بود. علاوه بر این اعضای هیئت علمی توجه به فرایندهای مدیریت کلاس و روابط مثبت استاد دانشجو را به عنوان استراتژی های و راهبردهای آموزش انتقادی را عنوان کردند.

هدف پژوهش حاضر درک معلمان ابتدایی از مفهوم سرمایه حرفه ای است. به این منظور، این پژوهش به درک معلمان از مفهوم سرمایه حرفه ای مزایای آن و موانع بر سر راه ایجاد سرمایه حرفه ای پرداخته است. رویکرد پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی تفسیری است.جهت گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شده است. جامعه پژوهش ما کلیه معلمین ابتدایی شهر سنندج بوده است که بالای 5 سال سابقه تدریس داشته اند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و ملاک محور تعدادی از معلمین انتخاب و با آنان مصاحبه به عمل آمد، از آنجایی که ملاک ما اشباع نظری بود؛ پس از 13 مصاحبه به این نقطه رسیدیم. داده ها به روش کدگذاری نظری و با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی nvivo انجام گرفت. یافته ها نشان می دهد معلمان اگرچه درک درستی از خود مفهوم سرمایه حرفه ای نداشتند اما نسبت به مؤلفه های سرمایه حرفه ای( سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی و سرمایه تصمیم گیری) اطلاعات و درک کاملی داشتند. مشارکت کنندگان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و توانمندسازی خود و همکاران و همچنین رضایت شغلی را از مزایای داشتن سرمایه حرفه ای عنوان کردند اما درراه رسیدن به سرمایه حرفه ای با موانعی روبه رو بودند .مشارکت کنندگان عدم اشتراک دانش همکاران به خصوص همکاران باتجربه با معلمان کم تجربه را یکی از موانع ایجاد سرمایه حرفه ای عنوان کردند که می توان به فرهنگ آن مدرسه برگردد. همچنین آخرین مانع که مشارکت کنندگان بدان اشاره کردند ایجاد رقابت نادرست بین معلم ها توسط مدیر مدارس بود که این خود باعث عدم شکل گیری تعامل و درنتیجه شکل گیری سرمایه حرفه ای می شود.

در نظام آموزش عالی پرورش تفکر انتقادی توسط اعضای هیئت علمی امری ضروری است این مهم در حوزه علوم انسانی ضرورت دو چندانی پیدا می کند. هدف پژوهش حاضر، بازنمایی رویکردهای آموزش انتقادی در علوم انسانی می باشد. به این منظور، این پژوهش به بازنمایی تعریف اساتید از تفکر انتقادی، چگونگی به چالش کشیدن دانشجویان، شیوه های تدریس و ارزشیابی در کلاس درس پرداخته است. رویکرد پژوهش کیفی و از نوع خود مردم نگاری می باشد. جهت جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شده است. نمونه پژوهش شامل 9 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان می باشد که از طریق نمونه گیری با بالاترین قدرت (بررسی مواردی که پدیده های موردنظر در آن ها بروز بسیار قوی دارد) انتخاب شده اند. داده ها به روش کدگذاری نظری و همچنین جهت تعیین کدها و موضوعات اصلی ازنرم افزار تحلیل داده های کیفی Nvivo10 استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مقایسه ای صورت گرفته است. جهت تعیین روایی پژوهش از سه روش اعتبارپذیری، انتقال پذیری و تائید پذیری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که اعضای هیئت علمی با درک روشن ومتعهدانه از تفکر انتقادی، به چالش کشیدن دانشجو، استفاده از شیوه های تدریس فعال و در ارزشیابی ها با اهمیت دادن به فرایند کلاسی و همچنین استفاده از سؤالات تشریحی با پاسخ های تحلیلی سعی در پرورش تفکر انتقادی در دانشجویان داشتند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که اعضای هیئت علمی با درک درست از تفکر انتقادی و چگونگی آموزش آن می توانند آن را پرورش دهند و نتایجی که حاصل می شود چشمگیر خواهد بود.