فیاض خلیلی

زمینه و هدف: یکی از مشکلات شایع در مدارس پیش دبستانی، خوانایی دست خط کودکان است. خط، مهارت ادراکی- حرکتی پیچیده ای است که به بلوغ و یکپارچگی مجموعه ای از مهارت های، شناختی، ادراکی، و حرکتی بستگی دارد که از طریق آموزش ایجاد می شود. به این ترتیب هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش مهارت های ادراکی- حرکتی بر بهبود مهارت دست خط در کودکان پیش دبستانی بوده است. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی کوکان پسر پیش دبستانی 5 تا 6 سال ارجاع داده شده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش ناحیه 2 شهر اصفهان در سال تحصیلی 96-97 بوده است که با استفاده از مقیاس مشکلات دست خط کشاورزی و شجاعی (1394) مورد غربالگری قرار گرفتند. نمونه مورد مطالعه شامل 20 کودک دارای مشکلات دست خط از جامعه آماری ذکر شده بودند که به شیوه در دسترس انتخاب، و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه (10 کودک در گروه آزمایش و 10 کودک در گروه گواه) جایدهی شدند. گروه آزمایش برنامه تمرینی مهارت های ادراکی - حرکتی را به مدت 16 جلسه 45 دقیقه ای دریافت کرد و در این مدت، گروه گواه به فعالیت های معمول خود پرداخت. در پایان برنامه مداخله ای از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. ابزار اندازه گیری در این پژوهش شامل سیاهه مشکلات دست خط کشاورزی و شجاعی (1394) بود. برای تحلیل داده ها نیز از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری و چندمتغیری استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد آموزشی مهارت های ادراکی- حرکتی بر بهبود مشکلات دست خط (73/14= F ، 001/0= P )، خرده مقیاس های خطاهای دست خط (40/12= F ، 002/0= P ) و خطاهای وضعیت بدن هنگام نوشتن (12/6= F ، 024/0= P ) پسران پیش دبستانی 4 تا 6 سال، مؤثر است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت که استفاده از مهارت های ادراکی حرکتی با تقویت عضلات دست و مهارت های حرکتی درشت و ظریف دست در تحول مهارت های دست خط مؤثر است. در نتیجه این شیوه می تواند به عنوان یک شیوه تکمیلی در کنار درمان های اصلی این اختلال به کار رود.