سمیه سادات ملاباشی

بخشی از اوصافی که خداوند درباره مؤمنان در قرآن بیان داشته، ناظر به محبّت و ولایت است و به طور صریح بیان می کند که ایمان به خدا با محبّت به دشمن خدا قابل جمع نیست. در آیات متعددی مؤمنان از دوستی با اهل کتاب، مشرکان و کفّار نهی شده اند. در این نوشتار پس از تبیین ارتباط ایمان و محبّت به خدا، چرایی تعارض آنها با محبّت غیرمؤمنان از منظر نفس شناسی ملاصدرا تبیین می گردد. ملاصدرا در برخی آثار خود به ایمان و آثار آن پرداخته و در مواضعی دیگر مباحث هستی شناختی محبّت را به میان آورده است. در این پژوهش با کمک تبیین نقش قلب به عنوان مرتبه ای از وجود انسان که محل شناخت، ایمان و محبّت است، نحوه تأثیر و تأثّر ایمان و محبّت از یکدیگر را برای تبیین چرایی بایسته های محبت در قرآن بررسی می کنیم. از آنجا که نفس انسان امری مجرد و بسیط است، موطن امیال او از شناخت های او منقطع نیست. محبّت ها و امیال انسان شناخت های او را تحت تأثیر قرارمی دهد، تا آنجا که می تواند چشم بصیر مؤمن را از ادراک حقیقت ناتوان کرده، او را به کفر بکشاند