مهلا علی اکبری

اصطلاح سنگ صابون برای اشاره به سنگهای کلریت و سنگ استئاتیت بکار میرود و بجهت نرمی و لغزنده بودن به این نام مشهور شده است و در ناحیه داخلی ایران که دارای کمربند آتشفشانی است یافت میشود. ظروف سنگ صابونی در محدوده جغرافیایی وسیعی شامل محوطه های بین النهرینی، خفاجه، اور، ماری و موهنجودارو در دره سند، ام النار، هیلی، فیلکه و تاروت در حوزه خلیج فارس تا تپه یحیی، شهدا، جیرفت، شوش و بمپور در جنوب شرق ایران یافت شده اند. بیشترین تعداد این ظروف در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس در جنوب شرق ایران میباشد که کاوشهای باستانشناسی بر آن صحه میگذارد. حال سوالاتی در ذهن متبادر میشوند که پرسشهای محوری این پژوهش میباشند: آیا کشف مواد فرهنگی جنوب شرق ایران در منطقه جنوب خلیج فارس نشانگر مهاجرت قومی است یا نه صرفا بیانگر ارتباطات فرهنگی میباشد؟ و از آن مهمتر، جایگاه خلیج فارس در مبادلات منطقه یی هزاره سوم چه بوده است؟ و در نهایت اشیاء سنگ صابونی در چه بافتهایی یافت شده اند و چه تفاوتها و چه شباهتهایی در این بافتها نهفته است؟ روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی تحلیلی میباشد. نتایج بررسی مطالعه منابع مربوطه و پیشینه تحقیق و بررسی این ظروف نشان داد که منشاء این ظروف جنوب شرق ایران میباشد و دریای خلیج فارس و عمان در تسهیل مبادله این کالاها در هزاره سوم نقش اساسی داشته است.