فاطمه قیطاسی وند

در شهر تهران بسیاری از مسائل تبدیل به مشکلات لاینحل شده اند و دلیل عمده آن وجود دیدگاه پروژه محوری در حل مسائل شهری تهران می باشد. حمل و نقل عمومی شهری تهران یکی از این مشکلات است که منجر به نارضایتی فراوان در میان شهروندان گردیده است . برای اعمال مدیریت صحیح در هر زمینه ای می بایست خط مشی گذاری مناسب صورت پذیرد چراکه فرایند خط مشی گذاری به عنوان پایه و اساس مدیریت محسوب می گردد. یکی از مهمترین چارچوب ها در خط مشی گذاری بهره گیری از حکمرانی شبکه ای به دلیل ایجاد دیدگاه چندوجهی در حل مسائل پیچیده می باشد. در این پژوهش در راستای اتخاذ خط مشی گذاری حمل و نقل عمومی شهری در حکمرانی شبکه ای به بررسی چالش های آن پرداخته شده است. این پژوهش به روش کیفی با استفاده از استراتژی تحلیل مضمون صورت گرفته است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان علمی و اجرایی می باشد که مصاحبه ها با روش توصیفی کدگذاری شد و قابلیت اعتماد کدگذاری با روش توافق میان کدگذاران محاسبه شد و ضریب توافق 90 درصد حاصل گردید که مورد پذیرش می باشد. سپس داده ها با نرم افزار مکس کیودی ای مورد تحلیل قرار گرفت و شبکه مضامین در خصوص چالش ها ایجاد گردید که در این شبکه چالش ها در پنج مضمون سازمان دهنده نهادهای موثر و ذی نقش، ساختار نهادها، نحوه هماهنگی نهادها، وظایف نهادها و شرایط محیطی شناسایی شدند.

خط مشی گذاری عمومی شهری یکی از مهم ترین وظایف مدیریت شهری است و عبارت است از فرایندی که منجر به اتخاذ تصمیم هایی از سوی مقامات بالای جامعه در جهت رفع مسائل شهری می گردد. مرحله تدوین یکی از مهم ترین مراحل این فرایند است که در این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تدوین خط مشی های عمومی در مدیریت شهری پرداخته شده است و حمل و نقل عمومی شهری به عنوان مورد خاص این پژوهش در نظر گرفته شده است. این پژوهش به صورت ترکیبی (کیفی- کمی) انجام شده است. بخش کیفی پژوهش با استفاده از استراتژی تحلیل مضمون و بخش کمی با از طریق نرم افزار اس. پی. اس. اس. و اسمارت پی. ال. اس. مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی با نرم افزار PLS ضمن تأیید یافته های حاصل از بخش کیفی نشان داد نحوه هماهنگی نهادها با بار عاملی 86%، شرایط محیطی با بار عاملی 81%، وظایف نهادها با بار عاملی 73% و ساختار نهادها با بار عاملی 58% به ترتیب مهم ترین عوامل مؤثر بر تدوین موفق خط مشی های حمل و نقل عمومی شهر تهران هستند.