الهام مفتح زاده

افزایش پژوهش ها، علایق پژوهشگران و مدیران صنعتی در حوزه زنجیره تأمین و محیط زیست، بررسی سیستم های شبکه زنجیره تأمین سبز را ضروری کرده است. در تحقیق حاضر، ابتدا با بررسی ادبیات پژوهش و مصاحبه با خبرگان صنعت کاشی و سرامیک، عوامل مؤثر بر موفقیت زنجیره تأمین سبز شناسایی و با به کارگیری روش پویایی شناسی سیستم ها به تحلیل دینامیکی مسأله پرداخته شد. به این منظور از اطلاعات موجود و مستند و نظر خبرگان در طول دوره ده ساله شبیه سازی استفاده شده است. پویایی شناسی سیستم ها ابزار نیرومندی برای مدل سازی ساختارهای پیچیده ای همچون شبکه های زنجیره تأمین است و اطلاعات مفیدی در خصوص تعامل پارامترهای اصلی سیستم ارائه می کند. مدل توسعه داده شده با نرم افزار ونسیم پیاده سازی شده و تأثیر سیاست های مختلف شبیه سازی و تحلیل شده است. نتایج حاکی از آن است که تقویت مهارت نیروی انسانی، نظارت بر اجرای قوانین و مقررات و تأمین کنندگان سبز، به طور مستقیم منجر به افزایش موفقیت مدیریت زنجیره تأمین خواهد شد؛ که در این بین نظارت بر اجرای قوانین و مقررات مؤثرترین عامل شناخته شده است. از طرف دیگر متغیر سفارش برای تولید سبز برای بقای زنجیره تأمین سبز بسیار حائز اهمیت است. این مدل و شبیه سازی همراه آن می تواند به عنوان یک سیستم پشتیبانی تصمیم کاربردی برای تصمیم گیرندگان و مدیران سازمان ها باشد تا بتوانند با توجه به شرایط محیطی یا شرکت خود بهترین تصمیمات را اتخاذ کنند.

جهانی سازی، افزایش مقررات سازمان ها و اصرار مشتریان در باره رعایت مسائل زیست محیطی باعث شده است سازمان ها به بررسی اقدامات لازم جهت به کارگیری مدیریت زنجیره تأمین سبز، به منظور بهبود عملکرد زیست محیطی و اقتصادی بپردازند. هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوی عوامل مؤثر بر استقرار مدیریت زنجیره تأمین سبز است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای و از نظر روش اجرا جزء تحقیقات توصیفی از نوع پیمایشی محسوب می شود. در ابتدا کلیه پژوهش های منتشرشده در پایگاه های علمی معتبر داخلی و خارجی مرتبط با عوامل مؤثر بر موفقیت مدیریت زنجیره تأمین سبز با رویکردی نظام مند و استفاده از روش فراترکیب استخراج گردید که حاصل آن طراحی مدلی شامل 29 عامل در 6 بُعد است. سپس با به کارگیری رویکرد تحلیل و توسعه گزینه های استراتژیک (سودا)، عوامل کلیدی و نقشه راه موفقیت در مدیریت زنجیره تأمین سبز شناسایی شدند. نتایج نشان می دهد که استفاده از ماشین آلات، تجهیزات فیزیکی و تکنولوژی های سبز در سازمان، بسته بندی سبز، خرید سبز، طراحی سبز، استفاده از تولید ناب، پشتیبانی و حمایت مدیران عملیاتی، میانی و ارشد از اجرای زنجیره تأمین سبز و در نهایت تخصیص هزینه لازم برای تحقق برنامه های زیست محیطی از کلیدی ترین و راهبردی ترین عوامل مؤثر در پیاده سازی موفق زنجیره تأمین سبز محسوب می شوند. به طورکلی آنچه این پژوهش را از دیگر پژوهش های داخلی متمایز می کند، ارائه چارچوبی نوین و علمی از عوامل و شناسایی کلیدی ترین آنهاست که می تواند راهنمای مدیران ارشد و تصمیم گیران قرار گیرد.

امروزه کشور ما جهت دستیابی به یک رشد و توسعه پایدار و فراگیر و رقابت در عرصه جهانی، نیازمند یک تحول اقتصادی از سطح اقتصاد منبع محور به سمت اقتصاد دانش محور است. در این میان، شرکت های دانش بنیان موتور توسعه و ایجاد چنین تحولی محسوب می شود و نقش پارک های علم و فناوری و مراکز رشد در معرفی و توسعه ی این شرکت ها به بازارهای ملّی و بین المللی انکارناپذیر است. هدف از این پژوهش مدل سازی ساختاری تفسیری چالش های شرکت های دانش بنیان واقع در پارک علم و فناوری فارس می باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش، از نوع آمیخته اکتشافی (استفاده از روش کیفی تحلیل محتوای کیفی جهت دستیابی به مدل اولیه و استفاده از روش کمی پیمایشی و به کارگیری روش های غربالگری فازی و مدل سازی ساختاری تفسیری) می باشد. نتایج این پژوهش نشان از وجود 26 چالش در 8 بُعد دارد که چالش های عدم تخصص مدیران ارشد پارک، عدم ثبات در مدیریت پارک، بروکراسی شدید بخش ستادی پارک، عدم وجود نظام نظارتی در پارک، عدم وجود نظام انتقادات و پیشنهاد ها در پارک، هزینه اجاره بالا، فقدان نظام حمایتی جامع از شرکت های مستقر در پارک و کمبود امکانات زیرساختی بر کل چالش های شناسایی شده، تأثیر می گذارند. این چالش ها جزء مهم ترین چالش های شرکت های دانش بنیان در استان فارس می باشند.