علی اصغر غلامی

یکی از عوامل اثرگذار بر رفتارهای زیست محیطی زنان، میزان دینداری و آموزه های دینی است. آموزه های دینی در بالابردن ارزش های زیست محیطی نقش دارند. مقاله حاضر رابطه بین میزان دینداری و رفتارهای زیست محیطی در شهر ساری را بررسی می کند. از تئوری ارزش های فرامادی اینگلهارت، الگوی رفتار محیط گرایانه کالموس و اجی من به عنوان چارچوب تئوریک استفاده شد. روش تحقیق، پیمایشی بوده و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته و استاندارد بود. جامعه آماری زنان بالای 18 سال شهرساری بودند. تعداد 400 نفر با شیوه نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS است. از اعتبار صوری استفاده شد و پایایی رفتارهای زیست محیطی 858/0 و برای دینداری 937/0 است.نتایج نشان می دهد میانگین رفتار زیست محیطی(78/3) بالاست. بین دینداری و رفتار زیست محیطی رابطه معنادار مثبت و مستقیم(ضریب پیرسون 465/0) وجود دارد. دینداری با چهار بعد رفتار زیست محیطی(رفتار مصرف انرژی، رفتار حفاظت از محیط زیست، رفتار زیست محیطی در سفر و الگوی خرید زیست محیطی) رابطه مثبت معنادار دارد. چهار بعد اعتقادی، مناسکی، تجربی و پیامدی دینداری با رفتارهای زیست محیطی ارتباط مستقیم دارند. بنابراین، دینداری و آموزه های دینی نقش مهمی در افزایش رفتارهای زیست محیطی زنان دارد.

مطالعه حاضر به بررسی تأثیر استفاده از رسانه ها و جامعه پذیری بر رفتارهای زیست محیطی در شهرهای ساری و جویبار می پردازد. تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی بوده که با استفاده از روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری افراد بالای 18 سال شهرهای ساری و جویبار در استان مازندران بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده گردید. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته با متغیرهای مستخرج از تئوری ارزش های اینگلهارت، الگوی رفتار محیط گرایانه کالموس و اجی من به عنوان چارچوب تئوریک بوده است و می باشد است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. اعتبار ابزار از طریق اعتبار صوری مورد تائید قرار گرفت و پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، با ضریب بالای 8/0 تائید شد. با توجه به نتایج به دست آمده، رفتار زیست محیطی در نمونه هایی مورد بررسی دارای میانگین بالا بودند. بین جامعه پذیری و رفتار زیست محیطی رابطه معنادار به دست آمد. همچنین جامعه پذیری با ابعاد چهارگانه رفتار زیست محیطی (رفتار مصرف انرژی، رفتار حفاظت از محیط زیست، رفتار زیست محیطی در سفر و الگوی خرید زیست محیطی) رابطه معنادار و مثبت داشته است و تبلیغات زیست محیطی و استفاده از رسانه ها تنها با بعد الگوی خرید زیست محیطی رابطه معنادار دارد. متغیرهای مستقل،20 درصد از واریانس رفتار زیست محیطی را تبیین می کنند. نوآوری مطالعه حاضر در استفاده از مطالعه تطبیقی رفتارهای زیست محیطی بین دو شهر ساری و جویبار با روش کمی می باشد.