سهیلا پایان

از کلمه «جاهلیت» در چهار سوره مدنی قرآن کریم یاد شده است. مکتب انسان ساز اسلام، با عادات، احکام، عقاید باطل و انحرافات جامعه آن روز به مقابله پرداخت و از آن به جاهلیت تعبیر کرد. جاهلیت را نمی توان صرف نادانی در برابر علم دانست بلکه جاهلیت معنای وسیع تری دارد که خشونت، عدم توجه به علم، استبداد، خودپرستی و... را نیز در بر می گیرد. از منظر قرآن جاهلیت به دو بخش اولی و مدرن قابل تقسیم است که جاهلیت اولی مؤلفه هایی همچون ظن جاهلیت، تبرج جاهلیت، حمیت جاهلیت وحکم جاهلیت دارد. پس از این دوره، جاهلیت دیگری با مؤلفه های نسبتاً مشابه آغاز شد که تا عصر حاضر ادامه دارد که با جاهلیت مدرن نامبردار است. پژوهش حاضر با تأمل در آیات قرآن، آرای مفسران و... به تبیین مؤلفه های جاهلیت پرداخته است.

این مطالعه با هدف پیش بینی عملکرد تحصیلی بر اساس سرزندگی تحصیلی، انگیزش پیشرفت و خوش بینی تحصیلی در دانش آموزان انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر بندرعباس در سال تحصیلی 98-1397 بودند. نمونه پژوهش 600 دانش آموز (300 دختر و 300 پسر) بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های عملکرد تحصیلی (صالحی، 1392)، سرزندگی تحصیلی (دهقانی زاده و حسین چاری، 1391)، انگیزش پیشرفت (هرمانز، 1970) و خوش بینی تحصیلی (بیرد و همکاران، 2010) استفاده شد. داده ها در نرم افزار SPSS-19 با روش های ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با مدل همزمان تحلیل شدند. نتایج تحلیل ها نشان داد که سرزندگی تحصیلی، انگیزش پیشرفت و خوش بینی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معنادار داشتند. همچنین، متغیرهای سرزندگی تحصیلی، انگیزش پیشرفت و خوش بینی تحصیلی به طور معناداری توانستند 23 درصد از تغییرات عملکرد تحصیلی دانش آموزان را تبیین نمایند (01/0p < ). بنابراین، برای بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان توصیه می گردد که از طریق کارگاه های آموزشی میزان سرزندگی تحصیلی، انگیزش پیشرفت و خوش بینی تحصیلی آنان افزایش یابد.