محمدحسن خامسی میبدی

ایجاد عدالت اجتماعی در روستاها یکی از عواملی است که زندگی در روستاها را پررونق تر کرده و نه تنها می تواند مانع دفع جمعیت باشد، جاذب جمعیت نیز می تواند باشد. در این میان توزیع متعادل توزیع و اعتبارات روستایی از جمله مهمترین عوامل ایجاد کننده عدالت اجتماعی در محیط روستایی است. بنابراین برای این منظور، با استفاده از روش دلفی هفت عامل خصایص جمعیت، خصایص فضایی، خصایص کالبدی، خصایص اقتصادی، جاذبه گردشگری، خصایص محیط طبیعی، خصایص مدیریتی نهادی جهت تحلیل توزیع فضایی اعتبارات عمران روستایی در رابطه با اجرای طرح هادی روستاها در شهرستان بردسیر مشخص شدند که به 23 زیرعامل تقسیم می گردند. سپس با استفاده از روش AHP اقدام به اولویت بندی معیارها و زیرمعیار شد، نتایج این بخش مشخص کرد که عوامل اقتصادی با 0.261 و ابعاد خانوار با 0.145 مهمترین معیار و زیرمعیار بودند. برخی از معیارها از جمله فاصله از جاده از قبل وجود نداشته اند و با استفاده از این ابزار تهیه شدند، همچنین با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی نقشه هر زیرمعیار براساس اهمیت آنها طبقه بندی مجدد شد. در نهایت رتبه بندی روستاها با استفاده از روش تاپسیس انجام گرفته ونتایج گویای این بود که از بین 32 روستایی که در گذشته ،طرح هادی در آنها اجرا وتخصیص اعتبار گردیده است، فقط 12 روستا در اولویت های بالای برنامه تاپسیس قرار دارندو 5 روستانیز در پایین ترین سطح اولویت قرار دارند، که طرح هادی در آنها اجرا شده است. در واقع می توان نتیجه گرفت که تا قبل از این به معیارهای جغرافیایی در توزیع اعتبارات روستایی توجه چندانی نشده است.

انسان ذاتا به دنبال زندگی در مکان هایی است که بالاترین استانداردهای زندگی را برای او ارائه دهد، اما اغلب به دلایل متفاوت و عمدتا اقتصادی مجبور به راضی شدن به حداقل های زندگی است. در این تحقیق به رتبه بندی محلات منطقه 8 شهر تبریز از لحاظ کیفیت زندگی از دیدگاه ساکنین پرداختیم. بر این اساس ابتدا با استفاده از فرمول کوکران مشخص گردید که تعداد 380 پرسشنامه در اختیار ساکنین قرار گیرد تا نظرات آنها در ارتباط با کیفیت زندگی شان مشخص گردد. معیارهای مورد استفاده در این تحقیق شامل قیمت مسکن(اجاره/خرید)، آلودگی محیطی، فاصله تا مراکز خرید، تراکم جمعیت، کیفیت مساکن، فضای تفریحی، دسترسی به مراکز درمانی و آینده شهری بود. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی میزان تاثیرگذاری هر یک از این معیارها در کیفیت زندگی محیط مشخص گردید که معیاره آینده(نگری) شهری با 20.9 درصد تاثیرگذارترین عامل بود. در نهایت با ترکیب روش تحلیل سلسله مراتبی و روش تاپسیس از خروجی های پرسشنامه ها، به ترتیب محلات بالاحمام و تپلی باغ بالاترین کیفیت زندگی را برای ساکنان خود ارائه می دهند.