رضا میرزاد

حزب ازجمله مؤلفه های مهمی است که در نظام های دموکراتیک از جایگاه با اهمیتی برخوردار است و در واقع حزب حلقه وصل بین عمل حاکمیت و معیارهای حکمرانی است داود فیرحی نیز در کتاب " فقه و حکمرانی حزبی " با طرح حزب تلاش دارد تا فقه سیاسی را با دولت مدرن و ظهور پارلمان و مفهوم قانون در دوران معاصر مرتبط کند و جایگاه احزاب در نظام سیاسی اسلام را تبیین کند نتایج تلاش فیرحی نشان می دهد طرح «مسئله ی حزب» در فقه سیاسی امتداد منطقی مواجهه ی فقه با دولت مدرن است و "مسأله حزب در ایران، فقهی است" اما واقعیت آن است که حزب درایران فقهی نیست و در این مقاله "مسأله حزب در ایران، فقهی است" را به روش توصیفی و تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای نقد می کنیم.

در این پژوهش سعی بر آن است تا نقش روشنفکران دوران مشروطه در شکل گیری حوزه عمومی را بررسی کرده و به ایران پرسش پاسخ دهد که چرا روشنفکران ایرانی نتوانسته اند فرهنگ گفت وگوی، انتقادی را به عنوان مقدمه ای برای دموکراسی در ایران به پدیده ای همگانی به تعبیرها بر ماس تبدیل کنند؟ یافته های این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی، توصیفی و با بهره گیری از گردآوری کتابخانه ای به این نتیجه رسیده است که سرشت خودکامه حکومت در ایران قدرت قدرتمندان در به کرسی نشاندن آرای خود، تسلط مداری و پرداختن به فرعیات و ظواهر به جای اصل و بنیان توسط روشنفکران این دوره تاریخی (مشروطه) مانع از آن شد تا فرهنگ گفت وگو، انتقادی مقدمه همگانی برای دمکراسی در ایران شود.