مهدی دستجردی

 فرایند خواندن مشتمل بر بازشناسی دیداری واژه، شناسایی و استخراج معنا در سطح عبارت یا جمله و انسجام بین گزاره های متن است، لذا مشکلات خوانندگان غیرماهر در سه سطح درک واژه، تحلیل نحوی جملات متن، و ایجاد انسجام میان گزاره های متن طبقه بندی می شود. درک نحوی یکی از عوامل مهم در شناسایی معنا در سطح جمله است. تحقیقات نشان می دهد که خوانندگان غیرماهر، توانایی تشخیص ساختارهای نحوی متن را ندارند و به جای پردازش متن به صورت واحدهای معنادار بیشتر تمایل به خواندن واژه به واژه دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه درک نحوی جملات در زبان فارسی با درک متن است، ضمن اینکه به نقش حافظه فعال در این رابطه پرداخته  شد. 157 دانش آموز پایه چهارم دبستان با روش نمونه گیری چندمرحله ای از مدارس دخترانه و پسرانه سه منطقه در تهران  انتخاب شدند. به منظور سنجش درک متن از آزمون های پرلز، برای سنجش حافظه فعال از آزمون شاخص پردازش اطلاعات (IPI) و برای سنجش درک نحوی از آزمون محقق ساخته استفاده شد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد درک نحوی به طرز معناداری درک متن را پیش بینی می کند.