امیر آقایی

یکی از مهم ترین محورهای پیشرفت، توسعه پایدار و احتراز از سکون علم و جمود فکری هر کشور، پژوهش است. بر این اساس، اولین گام برای سامان بخشی پژوهش در جامعه، تبیین و به دست آوردن درک درست از تعریف و جایگاه پژوهش، توانمندی ها و نیز نهادینه کردن پژوهش ها و نظام آن با اولویت دانشگاه ها است. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی مفهومی نظام جامع تحقیقات دانشگاه فرهنگیان به دنبال شناسایی، درک و تفسیر نظام مدیریتی دانشگاه و خبرگان پژوهش در تربیت معلم از نظام جامع تحقیقات در دانشگاه فرهنگیان با رویکرد پژوهش های کیفی پدیدارشناسانه بوده است. 22 نفر از مدیران استانی، 6 نفر از مدیران ستاد و 2 صاحب نظر، به روش هدفمند از نوع بیشینه تغییرات انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند به کار گرفته شد. تحلیل داده ها با نرم افزار Maxqda انجام گرفت. پس از فرایند کدگذاری ها، بررسی روایی (درگیری طولانی مدت و مشاهده مداوم، سه سویه سازی در منابع داده ها و تأیید به وسیله افراد مورد مطالعه) و پایایی (بین کدگذاران) ابزار انجام گرفت. میزان پایایی کدگذاری مجدد 91/0 به دست آمد. در فرایند اجرای پژوهش، برای شناسایی مقوله ها، مؤلفه ها و ابعاد نظام تحقیقات تحلیل مضمون انجام گرفت که در نهایت پس از بررسی و تحلیل متن مصاحبه ها و متون نظری، 117 مقوله، 25 مؤلفه اصلی و 6 بعد به عنوان زیرساخت های اصلی«الگوی مفهومی نظام جامع تحقیقات دانشگاه فرهنگیان شناسایی شد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع حمایت از نوآوری ها و ارائه مدل مناسب به منظور استقرار نظام نوآوری در آموزش وپرورش انجام شد. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته (کیفی و کمّی) بوده و به لحاظ هدف، از نوع پژوهش های کاربردی است. جامعه آماری پژوهش را صاحب نظران، کارشناسان و متخصصان موضوعی؛ نوآوران آموزشی شرکت کننده در اولین همایش ملی نوآوری های آموزشی (منتخب)؛ مدیران و معاونان حوزه ستادی وزارت آموزش وپرورش؛ تحقیقات و پژوهش های انجام شده و اسناد مرتبط با موضوع تشکیل داده اند. روش های نمونه گیری، هدفمند، تصادفی طبقه ای، گلوله برفی و سندکاوی بوده و برای تجزیه وتحلیل، از تحلیل های آماری و منطقی استفاده شده است. یافته اصلی پژوهش، شناسایی موانع اصلی فراروی نوآوری ها در سه زمینه ساختاری، قانونی و نگرشی و نیز راهبردها و راهکارهای حمایت از نوآوری ها همراه با ارائه «مدل حمایت از نوآوری های آموزشی در آموزش وپرورش»، است.

هدف اصلی این پژوهش«شناسایی نوآوری های آموزشی از منظر شیوه های تولید ،پذیرش و اجرای نوآوری در آموزش و پرورش عمومی ایران با توجه به تجارب جهانی و دانش مربوط» و سئوال اصلی آن شیوه های مختلفتولید ،پذیرش و اجرای نوآوری های آموزشیدرآموزش عمومی است.پژوهش حاضر از نوع ترکیبی بوده که با مطالعه اسناد و مدارک داخلی و کشورهای هدف و نیز بهره برداری از نظرات صاحب نظران و با استفاده از روش کیفی، داده ها مقایسه، مقوله بندی و مورد تحلیل قرار گرفته است. نمونه آماریپژوهش ،پنجکشور مالزی، هند، سنگاپور،استرالیا وآمریکا می باشد. ابزارهای پژوهش شامل اسناد و مدارک به ویژه قوانین و پژوهش های انجام شده مربوط به موضوع پژوهشدر کشورهای هدف ودر ایران، مصاحبه با متخصصان موضوعی و پرسشنامه محقق ساخته است.در این پژوهش فرآیند تولید،پذیرش و اجرای نوآوری های آموزشی در کشورهای هدف مورد بررسی قرار گرفته و با در نظر گرفتن شرایط بومی آموزش و پرورش ایران، شیوه های فوق تبیین  و الگویی در این خصوص ارائه و اعتبار بخشی علمی شده است.  بر اساس تجزیه و تحلیل داده های حاصل از اعتباربخشی عملی الگو، مطالعات انجام شده، تجارب و قضاوتهای شهودی و ایمانی، نتایج بیانگرآن است که شرایط فعلی نظام آموزشی به هیچ وجه برای اجرای الگوی پیشنهادی فوق مناسب نبوده و زمینه های لازم برای اجرای آن فراهم نمی باشد .از اینرو اکثر متخصصان عقیده دارند که ابتدا باید زمینه های لازم الگو فراهم شود و مدرسه ای با ویژگیهای الگوی پیشنهادی، تحقق یابد تا بتوان امیدوار بودکه نوآوری آموزشی در نظام آموزشی کشور تحقق عینی پیدا می کند.