مجتبی سلیمان زاده

اهمیت جذب مخاطبان در رقابت میان رسانه ها از طریق توجه به نیازهای آنان در تولید برنامه و از طرف دیگر، استقبال مخاطبان از برنامه های سرگرم کننده به دلیل نیاز به آرامش و نشاط؛ همچنین، ضرورت انتقال پیام های آموزشی لازم به مخاطبان، باعث شده است که متصدیان رسانه با بهره گیری از بستری شاد و سرگرم کننده در تولید برنامه های آموزشی، گونه جدیدی از برنامه سازی را با عنوان سرگرم آموزی ایجاد کنند. در این پژوهش، راهبرد سرگرم آموزی به عنوان یک راهبرد ارتباطی در برنامه طنز تلویزیونی خندوانه مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر، با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق انجام گرفته و مصاحبه شوندگان 12 نفر از استادان، کارشناسان علوم ارتباطات و رسانه، تهیه کنندگان و کارگردانان برنامه های موفق و پربیننده حوزه سرگرمی و آموزش صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران بوده اند که به صورت هدفمند، مورد مصاحبه قرار گرفته اند. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از روش تحلیل تماتیک استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که برنامه تلویزیونی خندوانه، از سرگرم آموزی به عنوان نوعی راهبرد ارتباطی بهره گرفته است؛ به طوری که با فراهم آوردن محیطی شاد و جذاب، سعی کرده است نکات آموزشی مدنظر برنامه سازان را به نحوی ناملموس، به مخاطبان خود ارائه دهد. برخی از عناصر و تکنیک های سازنده الگوی سرگرم آموزی در این برنامه عبارت اند از: مشارکت، نمایش طنز، دکور و صحنه، جذابیت فردی و عاطفی، گفتگو، تنوع و نظم.