نورالدین شریفی

این مقاله در پی تعیین موقعیت بخش حمل و نقل در اقتصاد ایران و تاثیر آن بر دیگر بخش های اقتصادی کشور است. برای تعیین میزان تاثیرگذاری این بخش در تولیدات دیگر بخش های اقتصادی و مقایسه آن با این بخش ها، از پیوندهای پیشین کل (خالص و ناخالص) استفاده می گردد. میزان تحرک آفرینی توسعه فعالیت های حمل و نقل در بخش های مختلف اقتصادی با استفاده از شاخص ارتباط پسین کل (خالص و ناخالص) اندازه گیری می شود. منابع آماری تحقیق از جدول داده- ستانده سال 1380 مرکز آمار ایران که آخرین جدول آماری کشور است تامین می گردد. به دلیل این که 8/45% از خدمات حمل و نقل به مصرف نهایی می رسد، موقعیت این بخش، به لحاظ زمینه سازی برای تولیدات بخش های تولیدی از متوسط بخش های اقتصادی اندکی بالاتر و به لحاظ تحرک آفرینی در بخش های تولیدی، از متوسط بخش های اقتصادی اندکی پایین تر است. از نظر رتبه بندی، رتبه حمل و نقل در بین 40 بخش تولیدی کشور در همه این شاخص ها از 19 تا 22 در نوسان می باشد.

این مقاله در پی شناخت جایگاه بخش نفت در تأمین نهاده برای بخش های اقتصادی کشور و تغییرات آن در دهه های اخیر است. به این منظور، پیوندهای پیشین جزء و پیشین کل خالص نفت با دیگر بخش های اقتصادی کشور و هم چنین تغییرات این پیوندها به کمک جدول های داده- ستانده سال های 1365 و 1380 کشور مورد مطالعه قرار می گیرد. افزون بر این، با توجه به اطلاعات موجود نیز وضعیت این بخش در سال های 1344، 1348، 1352 و 1353 بررسی می شود. نتایج تحقیق حاکی از ارتباط بسیار ضعیف نفت به عنوان تأمین کننده ی نهاده برای دیگر بخش های اقتصادی می باشد. اگر چه این روابط در دوره ی 1365 تا 1380 اندکی بهبود یافته است، اما ضعف اولیه ی آن از یک سو و تغییرات سریع تر دیگر بخش ها از سوی دیگر، سبب شده است تا جایگاه این بخش در تأمین نهاده برای دیگر بخش ها هم چنان ناچیز باشد و رتبه ی آن در بین بخش های اقتصادی در سال 1380 در مقایسه با سال 1365 پایین تر آید. طبقه بندی JEL: C670، Q320، Q380

این مقاله، در پی ارزیابی اقتصادی انواع وسایل نقلیه جاده ای حمل بار مازندران از دید بخش خصوصی و عمومی است. متوسط سود سالانه، نرخ برگشت سرمایه، کارایی هزینه، سرمایه لازم برای ایجاد اشتغال و بازده نیروی کار، معیارهای مورد استفاده در این تحقیق اند، که در ارزیابی از دیدی بخش خصوصی، عمومی و یا هر دو گروه، مورد استفاده قرار می گیرند. آمارهای مورد نیاز، با استفاده از روش نمونه برداری طبقه بندی شده از طریق تکمیل کتبی پرسش نامه ها از گروه های مختلف رانندگان و بنگاه های حمل بار به عنوان جامعه آماری مورد مطالعه و هم چنین آمارهای منتشر شده از سوی سازمان حمل و نقل و پایانه های استان مازندران تهیه شده اند. نتایج حاصل از ارزیابی انواع وسایل حمل بار، حاکی از آن است که تریلر از نظر بازده نیروی کار، کارایی هزینه و متوسط سود سالانه، بر دیگر وسایل نقلیه مورد مطالعه برتری دارد، در حالی که انواع وانت بارها از لحاظ سرمایه لازم برای اشتغال زایی و نرخ برگشت سرمایه، بر دیگر وسایل نقلیه برتری دارند.

بیمه نقش مهم و حساسی را در رشد و توسعه اقتصادی ، خصوصا در کشورهای در حال توسعه ایفا می کند . لذا توجه به تاثیر انواع سیاست های اتخاذ شده در این بخش می تواند آثار چشم گیری بر اقتصاد کشور داشته باشد . این پژوهش تاثیر صنعت بیمه بر واردات و شاخص های قیمت را مورد بررسی قرار داده است . در تحلیل ضرایب مدل های داده - ستانده مورد استفاده واقع شده اند . برای این منظور جدول داده 0- ستانده سال های 1378 به عنوان پایه های آماری به کار رفته است . از مزایای این روش که می تواند در تصمیم گیری های صنعت بیمه نیز مورد استفاده قرار گیرد آن است که امکان بررسی سیاست گذاری در بیمه را نیز فراهم می کند .

به منظور بررسی تاثیر انواع مخارج دولت بر متغیرهای اقتصادی، مطالعات زیادی با روش های گوناگون انجام شده است. اما این مقاله، اثر انواع مخارج دولت را با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) بر متغیرهای اقتصادی استان گلستان بررسی می کند. برای این منظور، با استفاده از تحلیل ضرایب ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1372، تاثیر مخارج جاری و عمرانی دولت در این استان بر تولید، ارزش افزوده و اشتغال ایجاد شده به تفکیک بخش های مختلف اقتصادی منطقه مورد مطالعه قرار می گیرد. از مزیت های استفاده از این روش، امکان مطالعه اثر مخارج دولت بر متغیرهای کلان اقتصادی منطقه به تفکیک بخش ها است. نتایج حاصل نشان می دهد که مخارج دولت در بخش های خدمات عمومی و ماشین آلات نسبت به سایر بخش ها، موجب تحرک بیشتری در اقتصاد منطقه شده است. همچنین، مخارج جاری دولت در مقایسه با مخارج عمرانی آن، ارزش افزوده بیشتری را در سطح منطقه ایجاد کرده است.