شهرام فرضی

شیوع بیماری کرونا در جهان، سازمان ها را با چالش های جدی مواجه کرده است. با این حال تاکنون پژوهش های اندکی به منظور شناخت پیامدهای کرونا بر کارکنان سازمان ها در جهان و کشورمان انجام شده است. از این رو مطالعه حاضر ضمن بررسی متغیرهای مرتبط با وضعیت همه گیری، به ارزیابی نقش حمایت سازمانی در کاهش احتمالی این اثرات می پردازد. بررسی این موضوع از این جهت مهم است که نشان می دهد آیا در شرایط بحرانی، سازمان ها با عمل به مسئولیت اجتماعی خود می توانند از تبعات بحران در امان بمانند یا خیر. برای انجام این مطالعه، 500 نفر از کارکنان مجتمع گاز پارس جنوبی به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای، متناسب با حجم پیمایش شدند. یافته های این مطالعه در درجه نخست بیانگر آن است که کارکنان عموماً عملکرد حمایتی سازمان را متوسط و خطرات ابتلا به کرونا را در سطح بالایی ارزیابی کرده اند. همچنین نتایج این مطالعه رابطه مستقیم معنادار متغیرهای ادراک دشواری وضعیت همه گیری و تصور ریسک ابتلا و رابطه معکوس معنادار سلامت عمومی با اختلال کاری کارکنان را تأیید کرد. علاوه بر این، یافته ها مبین نقش تعدیل گر حمایت های سازمانی در کاهش اثرات ادراک دشواری از وضعیت همه گیری است؛ چنان که در سطوح بالای حمایت سازمانی، از اثرات ذهنی وضعیت همه گیری بر اختلال کاری کارکنان کاسته می شود و بالعکس. درنهایت ضمن بحث درخصوص نتایج، پیشنهادهایی برای تحقیقات بعدی و همچنین توصیه هایی عملی به منظور بهبود وضعیت کارکنان در زمان بروز بحران هایی مشابه با بحران همه گیری ارائه می شود.

در یک صد سال اخیر، جامعه محلی پیرامون میدان نفتی دارخوین حضور نمادین سه نماینده توسعه صنعتی شامل کشت و صنعت نی شکر، نیروگاه اتمی و صنایع نفت و گاز را تجربه کرده اند. تسلط سیاست های توسعه صنعتی تولیدمحورانه از یکسو پیامدهای محیط زیستی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و از سوی دیگر تجمع مطالبات و صداهای ناشنیده ساکنان این منطقه ژئوپلتیکی را دربر داشته است. این پژوهش با هدف ارائه تصویر و تأملی بر چگونگی شکل گیری وضعیت موجود بر پایه رهیافت نظریه بنیانی از مصاحبه های میدانی با مسئولین و کارکنان صنعت نفت سامان گرفته است. سیاست های کارگزاران صنعت نفت در چهار الگوی پارادایمی بی اعتمادی، نادیده انگاری، اولویت منافع (کوتاه مدت، فردی، سازمانی و ملی) و تعامل مشروط بازشناسی و از درون آنها پدیده مرکزی بیگانگی پدیدار شده است. این سیاست ها در کنار عواملی همانند کمبود شناخت از بافتار اجتماعی-زیست محیطی محل انجام پروژه ها، نوپایی و نبود رویه یکپارچه کاربست مسئولیت اجتماعی شرکت ها و نیز فشار هنجاری خرده فرهنگ های محلی و سازمانی، پیامدهایی را در سطوح مختلف جامعه محلی در بر داشته است. پیامدها در سطح اجتماعی به نابودی اقتصاد سنتی، بی اعتباریِ دانش محلی، آلودگی و تخریب محیط زیست، افزایش تنش های امنیتی-قومیتی انجامیده و در ابعاد فردی نیز در پدیده های کارجویی دایمی، احساس ناامیدی- انزوا- بی قدرتی- ناتوان بودگی و وابستگی همراه با بی اعتمادی متقابل پدیدار گشته اند.