داریوش بداغی

مسوولیت اجتماعی به عنوان یکی از عناصر مهم وجودی سازمان شناخته شده است. به طوری که امروزه مسوولیت اجتماعی، موضوع حساسیت برانگیز و رو به توجه در سال های اخیر بوده است. به نحوی که رعایت آن توسط سازمان ها، رضایت ذی نفعان را برای مشروعیت، ارتقا و بقای سازمان به همراه دارد. مقاله حاضر با هدف پیشنهاد ارتقای مدل مسوولیت اجتماعی در سازمان تأمین اجتماعی انجام شده است. پژوهش برحسب هدف کاربردی توسعه ای و برحسب روش توصیفی و از شاخه اکتشافی است که از طریق تکنیک مضمون تم و دلفی انجام پذیرفته است. جامعه آماری پژوهش اعضای هیأت علمی دانشگاه، مدیران، کارشناسان و کارکنان سازمان تأمین اجتماعی بود که برای مصاحبه 31 نفر و برای پرسشنامه 16 نفر با استفاده از روش نمونه گیری غیراحتمالی، از نوع هدفمند انتخاب شدند. براساس یافته های پژوهش 6 بعد اساسی شامل بشردوستانه، اقتصادی، قانونی، اخلاق گرایی، عدالت اجتماعی و عدالت درمانی که بعد عدالت اجتماعی و عدالت درمانی برای اولین بار در ابعاد مسئولیت پذیری سازمانی اضافه و 33 شاخص است.

مسئولیت اجتماعی که یکی از شاخه های اخلاق اسلامی به شمار می آید، که به عنوان مقوله ای مهم به سرعت درحال گسترش درمیان سازمان های مختلف است.پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و شاخص های مسئولیت اجتماعی با رویکرد اسلامی در سازمان تامین اجتماعی انجام شد. روش پژوهش در بخش اول کیفی بود.جامعه آماری این پژوهش را خبرگان دانشگاه،حوزههای علمیه و سازمان تامین اجتماعی تشکیل دادند. نمونه گیری از جامعه آماری به صورت هدفمند انجام شد.و با توجه به نظر اشتراوس و کوربین(10_25)، پس از مصاحبه با نفر بیست ویکم اشباع نظری صورت گرفت.جمع آوری داده ها با استفاده از نظر یه داده بنیاد و پس از انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان، از طریق کدگذاری های بازشناسایی شده و کدگذاری محوری و انتخابی و با استفاده از تحلیل تم صورت گرفت.اعتبار داده ها بااستفاده از روش پایایی دو کدگذاری صورت پذیرفت. دربخش کمی به روش تصادفی طبقه ای 382نفر از کارکنان با هدف سنجش الگوی مسئولیت اجتماعی درسازمان تامین اجتماعی استان های تهران، فارس، کرمانشاه و لرستان انتخاب شدند.جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته (شاخص های بخش کیفی) صورت گرفت.پایایی از روش آلفای کرونباخ ارزیابی و 78/.برآورد شد. در بخش کیفی پژوهش، 5 بعد شامل ابعاد نوع دوستی،اقتصادی،قانون گرایی،عدالت و سلامت روانی و 35 شاخص شناسایی شد.دربخش کمی تمامی ابعاد بجز بعداقتصادی درسطحی پایین تر از میانگین از نظر اجرا قرارگرفتند.نتایج نشان داداز ابعاد و شاخص های شناسایی شده می توان برای ارتقای مسئولیت پذیری اجتماعی در سازمان تامین اجتماعی استفاده کرد.