امیراحمد آقاعلیخانی

حفظ وجوه نقد بیشتر از طریق پرداخت مالیاتهای کمتر یکی از راه های مدیریت وجه نقد است که از طریق اجتناب مالیاتی توسط مدیریت صورت می گیرد. اجتناب مالیاتی ممکن است باعث بروز عدم اطمینان هایی در مدیریت نسبت به میزان اجتناب مالیاتی، حسابرسی های صورت گرفته از واقعیات عملکردی بنگاه و همچنین احتمال طرح دعاوی حقوق گردد؛ لذا همواره مدیریت دارای سطحی از عدم اطمینان در خصوص اجرای برنامه های مالیاتی خود و بروز اجتناب مالیاتی می باشد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر استقلال هیئت مدیره بر ارتباط بین میزان سود نقدی پرداخت شده و اجتناب مالیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه آماری پزوهش حاضر مشتمل بر 114 شرکت برای دوره زمانی سال های 1391 تا 1397 می باشد و برای آزمون فرضیه های تحقیق از رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. همچنین به منظور بررسی مانا بودن توزیع داده ها از آزمون جارک برا و جهت تشخیص مانا بودن داده ها از آزمون لوین، لین و چو استفاده شد. همچنین برای پردازش، دسته بندی و آماده نمودن متغیرها و ورود به نرم افزار Eviews از نرم افزار تخصصی Excel استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد استقلال هیات مدیره به عنوان بخشی از ساختار مدیریت و جزئی از مکانیزمهای حاکمیت شرکتی قادر به اثرگذاری بر مدیریت مالیاتی و ارتباط بین میزان سود نقدی و اجتناب مالیاتی نمی باشد.

اخیرا بهره گیری از تکنیک های مدل سازی معادلات ساختاری در رشته های مدیریت و حسابداری مورد استفاده قرار می گیرد که می تواند از طریق تشکیل یک متغیر جدید (بر گرفته از چند متغیر مشترک)، تبیین مناسب تری را برای محقق فراهم نماید. بر همین اساس مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تاثیر رشد، اندازه و ساختار سرمایه شرکت بر ارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به روش مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. مطالعه حاضر بر اساس هدف، در دسته مطالعات کاربردی قرار دارد. همچنین با عنایت به آن که در این مطالعه نسبت به توصیف شرایط فعلی مبتنی بر روابط علی و معلولی میان متغیرها می پردازد، این مطالعه از نظر روش تحقیق از نوع مطالعات توصیفی- همبستگی است به طوری که در آن با بهره گیری از روش مدل سازی معادلات ساختاری (رگرسیون های چند متغیر همزمان-SEM) به بررسی روابط ساختاری و علی- معلولی میان متغیرها اقدام شده است. جامعه آماری این مطالعه را شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازده زمانی 1390 تا 1397 تشکیل داد. برای انتخاب نمونه آماری در این پژوهش از روش حذف نظام مند استفاده شد. بر این اساس تعداد 296 شرکت از 784 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. در تحقیق حاضر از مدل سازی معادلات ساختاری SEM-PLS (به منظور تعیین تاثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته) بهره گرفته شد. یافته های این پژوهش نشان داد مجموعه عواملی که در این مدل بر روی ارزش شرکت تاثیرگذار بودند، می توانند به میزان 2/45 درصد از تغییرات ارزش شرکت را تبیین نمایند.

پرداخت مالیات یکی از منابع اصلی تامین مالی تمامی دولت ها می باشد. تامین این بار مالی از طریق بنگاه ها و فعالان اقتصادی صورت می پذیرد که پرداخت مالیات را معمولا مطلوب نمی پندارند. بنگاه ها و مدیران آنها معمولا به فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی تمایل دارند. انگیزه این مدیران برای عدم پرداخت کامل مالیات، تحت تاثیر شرایط و ویژگی های مختلفی قرار می گیرد که از جمله می تواند به ویژگی های صنعت، توانایی بازار محصولات، تمرکز گروه های صنعتی و سیاست های مالیاتی را نام برد. هدف پژوهش حاضر تاثیر استقلال هیئت مدیره بر ارتباط بین سیاست پرداخت سودنقدی و اجتناب مالیاتی می باشد. پژوهش پیش رو از لحاظ هدف کاربردی و از بعد روش شناسی از نوع علَی پس از وقوع می باشد. جامعه آماری پژوهش کلیه شرکتهای پذیرفته شده فعال در بورس اوراق بهادار تهران هستند که با روش نمونه گیری حذف سیستماتیک 92 شرکت در نمونه ی آماری این پژوهش قرار گرفته اند. دوره زمانی پژوهش سال های 1388 تا 1395 است. برای آزمون فرضیه از تجزیه و تحلیل رگرسیون بهره گیری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد استقلال هیات مدیره بر ارتباط بین سیاست پرداخت سود نقدی و اجتناب مالیاتی تاثیر معنی داری ندارند.

اجتناب از مالیات، نوعی استفاده از خلاء های قانونی در قوانین مالیاتی در جهت کاهش مالیات است که می تواند از طریق انتقال درآمد به یک منطقه با مالیات کم و یا قیمت گذاری انتقالی انجام شود. اجتناب از مالیات را می توان از طریق روش های مختلف از جمله نرخ موثر هزینه مالیات و تفاوت مالیاتی اندازه گیری کرد. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر استقلال هیئت مدیره بر ارتباط بین کاهش تقسیم سود سهام نسبت به سال قبل و اجتناب مالیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه آماری پزوهش حاضر مشتمل بر 114 شرکت برای دوره زمانی سال های 1391 تا 1397 می باشد و برای آزمون فرضیه های تحقیق از رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. همچنین به منظور بررسی مانا بودن توزیع داده ها از آزمون جارک برا و جهت تشخیص مانا بودن داده ها از آزمون لوین، لین و چو استفاده شد. همچنین برای پردازش، دسته بندی و آماده نمودن متغیرها و ورود به نرم افزار Eviews از نرم افزار تخصصی Excel استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد استقلال هیات مدیره به عنوان بخشی از ساختار مدیریت و جزئی از مکانیزمهای حاکمیت شرکتی قادر به اثرگذاری بر مدیریت مالیاتی و ارتباط بین کاهش تقسیم سود سهام نسبت به سال قبل و اجتناب مالیاتی نمی باشد.