صهیب تقوی

ازدواج خلیفه دوم با ام کلثوم از موضوعات اختلافی در تاریخ اسلام است. اهل سنّت، پذیرش یا ردّ این قضیّه را در تقویت یا تضعیف برخی از حوادث مهمّ تاریخی مانند غصب خلافت و فدک مؤثر دانسته اند. بر همین اساس، ارائه تحقیقی جامع، جهت مشخص شدن همه جوانب قضیه، ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش، جمع آوری روایات و آرای موافقان و مخالفان و تبیین آن ها بدون هرگونه موضع گیری برای دست یابی به واقعیت است. مأموریت آن، بررسی و تحلیل امکان وقوع این ازدواج در شرایط عادی و اکراه است. پیش تر مقاله ای از همین نویسنده با عنوان «بازپژوهی تاریخی گزارش ازدواج خلیفه دوم با دختر امیر مؤمنان (ع)» چاپ شده بود. نوآوری این مقاله، دو سویه نگری اصل امکان وقوع چنین جریانی با توجه به متون حدیثی و تاریخی موافق و مخالف است. فایده آن، پاسخگویی به بسیاری از شبهات در مورد چگونگی ارتباط اهل بیت (س) با خلیفه دوم است. این پژوهش در ساختاری تازه، مطالب خود را در دو بخشِ ام کلثوم و دیدگاه های مختلف در ازدواج ایشان با عمر و امکان سنجی ازدواج، ارائه می دهد.