محمد فرهنگ دوست

اکثر مطالعات، رابطه بازار بورس و نرخ بیکاری را منفی نشان می دهند. به این صورت که با توسعه بازار بورس (بهبود شاخص کل سهام) و در نتیجه افزایش سرمایه گذاری و در نتیجه رشد اقتصادی، نرخ بیکاری کاهش می یابد.ما در این پژوهش به این موضوع می پردازیم که آیا در اقتصاد ایران، رابطه بازار بورس و نرخ بیکاری همواره منفی است. و با استفاده از شاخص کل سهام، نرخ بیکاری و با استفاده از سیستم معادلات همزمان حداقل مربعات دو مرحله ای به این پرسش پاسخ خواهیم داد. در این تحقیق داده ها به صورت فصلی و برای دوره زمانی 1397-1387 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج بدست آمده حاکی از این است که رابطه منفی و ضعیفی بین شاخص قیمت سهام بازار بورس اوراق بهادار و نرخ بیکاری بوده و شاخص های تورم، سرمایه گذاری کل و تولید ناخالص داخلی اثر قوی تری بر نرخ بیکاری دارند و از طرفی رشد شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار بیشتر ناشی از نرخ تورم، نرخ ارز، نقدینگی، نرخ سود بانکی و قیمت فروش نفت است.

امروزه در تمامی دنیا، بازارهای مالی عضو جدایی ناپذیر زندگی انسان ها هستند وسالیان درازی است که در کشورهای پیشرفته، انواع بازارهای مالی وجود دارد؛ که هر کدام از آن ها ویژگی های خاص خود را دارند؛ که بعضی از این بازارها بین المللی هستند و بعضی هم داخلی هستند؛ مثلا بازار فارکس یک بازار بورس بین الملل است که بزرگترین بازار بورس جهان است و در آن پول کشورها ارزش گذاری می شود و یا بازار بورس اوراق بهادار ایران که یک بورس داخلی ایران است و در آن سهام شرکت ها معامله می شود. از آنجای که بورس ها هم از نظر ویژگی های عمومی وابزارهای مورد استفاده و هم از نظر ویژگی های روش تحلیلی با هم متفاوتند. ما در این مقاله قصد داریم بازار فارکس و بازار بورس اوراق بهادارایران را از نظر روش تحلیل با هم مقایسه کنیم. داده های استفاده شده برای بازار بورس ایران در بازده زمانی 1390 تا 1397 و برای بازار فارکس از داده های در بازده زمانی 2019 تا 2021 استفاده شده است. از یافته های تحقیق نشان می دهد که تفاوت خیلی زیادی بین روش تحلیل این دو بازار است. به طوری که روش تحلیل بازار بورس ایران بیشتر به مسائل داخلی کشور ایران و یک صنعت ویا یک شرکت خاص بر می گردد ونوع سرمایه گذاری در آن بلند مدت است. ولی تحلیل بازار فارکس به مسائل کلی جهان وشاخص های کلان اقتصادی جهان و بیشتربه روانشناسی و مدیریت سرمایه برمی گردد و نوع سرمایه گذاری در آن کوتاه مدت استو در کل فلسفه بازار بورس اوراق بهادار تهران سرمایه گذاری است ولی فلسفه بازار فارکس نوسانگیری است.