علی کاظمی پور

دزدی و راهزنی دریایی یکی از چالش های عمده کشور هایی است که عموماً با حمل و نقل دریایی سر و کار دارند. اما انگیزه های سیاسی ناشی از فعالیت های نامشروع دریایی می تواند تروریسم دریایی را پدید آورد. موقعیت ویژه شاخ آفریقا به ویژه کشور سومالی که در راس آن قرار دارد نشان دهنده تاثیر گذاری آن بر تردد های دریایی است. این کشور از شمال به خلیج عدن و تنگه باب المندب مشرف و از شرق نیز به اقیانوس هند ارتباط دارد فلذا تردد کشتی ها عموماً از پهنه های آبی که این کشور بدان ها مشرف است صورت می پذیرد. مشکلات ناشی از نابسامانی های حاکمیتی که پس از سال 1991 در این کشور پدید آمده است منجر گردیده که اولاً قلمرو های متعدد حاکمیتی در این کشور پدید آمده و نیز دولت قانونی این کشور توان اعمال صلاحیت در حوزه قلمرو های آبی خود را نداشته باشد. در این تحقیق به بررسی تحلیلی و توصیفی، تاثیر دزدی و تروریسم دریایی سومالی بر نقش حاکمیتی و صلاحیتی دولت ها در دریا ها پرداخته شده و به تاثیر جغرافیای سیاسی نابسامان در گسترش بی ثباتی دریایی سومالی اشاره دارد همچنین، تاثیر بی ثباتی دریایی سومالی بر تغییر صلاحیت دولت ها در عرصه دریاها ارزیابی می شود.نتایج حاصله بیانگر آن است که جغرافیای سیاسی نابسامان در کشور سومالی باعث شده، فضای سرزمینی به عنوان مکملی لجستیکی، جهت توسعه فعالیت های دزدان و تروریست های دریایی ایفای نقش نماید و بدین ترتیب امنیت دریایی را با مخاطره مواجه سازد.

امروزه اکثر نظریه پردازان ژئوپلتیک جهان اعتقاد دارندکه مرزهای سیاسی دچارتغییرکاربرد گردیده و نمی توانند جلوی بسیاری از تهدیدات بگیرند. تروریسم نیز از دیگر سو به جنگی همطراز علیه جامعه جهانی بدل گردیده و امنیتدولت ها را با چالش های بسیاری مواجه می نمایند. به این لحاظ، توجه به عوامل ضدّتروریستی و گزینه های کاهش دهنده تبعات آن مورد توجه سیاستگذاران دولتی و خصوصی قرار می گیرد. بهبود در الگوهای امنیتی شهر به منظورکاهش اثرات و تبعات حملات نظامی، نقش به سزایی در برنامه ریزی های دفاعی دارد و تروریسم نیز به عنوان شکل بالقوه عملیات نامتعارف، سیاست گذاری هایی متناسب با نوع و شکل بروز خود را می طلبد. دامنه در برگیرنده تهدیدهای سایبری بسیار وسیع است. این موضوع را می توان از یک هک کردن ساده تا مباحث مربوط به تروریسم سایبری ارزیابی نمود. تروریسم سایبری هدف قرار دهنده سایت ها و مختل کننده تاسیسات متصل به شبکه های مجازی است که می تواند امنیت ساختارهای حاکمیتی، دولتی و نیز خصوصی را مختل و به شکل مستقیم و غیرمستقیم امنیت شهروندان را بنا به نوع حمله و میزان تخریب با تهدید مواجه سازد. از آنجائی که با ظهور فن آوری های جدید، ایران پس از انقلاب اسلامی با تهدید های نرم افزاری و سخت افزاری بالقوه و بالفعلی رو برو شده است، از این رو در سال های اخیر هدف قرار دادن سایت ها و تاسیسات شبکه ای همچون مراکز انرژی هسته ای و مراکز دولتی نشان دهنده ظهور تهدیدهای سایبری در این عرصه است. این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی و با هدف کاربردی در نظر دارد ضمن بررسی عملکرد تهدیدهای سایبری بر ساختارهای شبکه ای محیط های شهری و تأسیسات حیاتی کشورها، تأثیر اجرای پدافند سایبری بر جلوگیری و کاهش تبعات عملیات هایی از این دست را در ایران بررسی نماید.