فردین کوشکی

درحال حاضر بیشتربرنامه ریزی شهرهای ما نگرش فرم محور مسلط بوده و هست یعنی عمدتاً بر مسائل کالبدی و ظاهری شهرها تاکید می شود. این امر باعث می شود، از علل بنیادی که فرم ها را بوجود می آورند، غفلت شود. در شکل گیری فرم های جغرافیایی شهرها، فرایندهای گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تاثیر دارد. یکی از این موارد، فرایندهای اقتصادی است. هدف این پژوهش این است که فرایندهای اقتصادی موثر در شکل گیری فرم های جغرافیایی شناسایی شود که این امر از طریق مطالعه محلات تاریخی شهر اصفهان انجام شده است. روش تحقیق به صورت ترکیبی(کمی و کیفی) انجام شده است. از این طریق از مزایای هر دو روش کمی و کیفی بهره می گیریم. نوع تحقیق، با توجه به موضوع آن، کاربردی می باشد. در تحقیق حاضر اطلاعاتی که از محدوده مورد مطالعه بدست آمده است با استفاده از منطق و استدلال عقلی مورد تحلیل کیفی قرار می گیرند. جهت تحلیل کمی داده ها از روش های آمار استنباطی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد فرایندهای اقتصادی موثر در شکل گیری فرم های جغرافیایی در محلات تاریخی اصفهان عبارتند از: «اهمیت اماکن وقفی»، «ضرورت بازارچه»، «اهمیت فضاهای مذهبی مانند مسجد و زیارتگاه در بازار اصفهان»، «عدم تبلیغ مصرف و مادیات برخلاف محلات مدرن و امروزی»، «اهمیت جوانمردی و فتوت در میان بازاریان» و «دسترسی شهروندان به خدمات عمومی». از میان فرایندهای مورد مطالعه نیز « اهمیت اماکن وقفی» بیشترین میانگین را به خود اختصاص داده و براساس این پژوهش، مهم ترین فرایندهای اقتصادی موثر در شکل گیری فرم های جغرافیایی در محلات تاریخی شهر اصفهان، این فرایند می باشد.

محیط زندگی انسان همواره دستخوش حوادث طبیعی ناگواری بوده که محیط زیست او را با خطر مواجه ساخته است. یکی از این حوادث و بلایای طبیعی بروز مستمرتوفان های گرد و غبارمی باشد. بیشترین گرد و غبار موجود در جو با منشأ ذرات ریز دانه اتفاق می افتد و این ذرات ریز در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از فراوانی بالاتری برخوردار می باشند . هدف از این پژوهش شناخت و تحلیل عوامل بسترساز و تشدیدکننده پدیده گردو غبار در نقاط مبدا و همچنین اثرات این پدیده در استان کرمانشاه به عنوان یکی از نقاط مقصد این پدیده می باشد . رویکرد حاکم بر این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات و داده ها به صورت کتابخانه ای، مصاحبه با مسئولان و استفاده از نظرات کارشناسان می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد، تالاب های جنوب عراق به طور روز افزونی کاهش یافته اند که در این راستا سیاست ها واقدامات عمرانی اخیر ترکیه و همچنین ایران در جهت مهار آبهای سطحی و بهره برداری بهینه از منابع آبی باعث کاهش دبی آب رودخانه های دجله و فرات شده است. از نتایج آن خشک شدن تالاب های هورالعظیم و هورالهویزه و افزایش عرصه بیابانی جنوب عراق می باشد. البته تحولات سیاسی و نظامی چند ساله ی اخیر کشور عراق نیز در تشدید پدیده موثر بوده است. عدم وجود ثبات سیاسی باعث کم توجهی به مسائل زیست محیطی عراق شده است. همچنین تردد بیش از حد وسایل نقلیه اعم از نظامی و غیرنظامی در کشور عراق باعث به هم خوردن سطح خاک های حساس به فرسایش و شدت گرفتن توفان های گرد و غبار شده است . خسارت و یا کاهش درآمد در بخش کشاورزی از عمده زیان های اقتصادی پدیده گرد و غبار در استان کرمانشاه بوده است. در حوزه ی اجتماعی اختلال در ناوگان هوایی، تعطیلی مراکز آموزشی و اداری و بویژه اثرات سوء آن بر سلامت انسان از اثراتی بوده است که برای استان کرمانشاه به دنبال داشته است.