مژگان صالح آهنگر

تبیین روش های فرهنگ سازی و بررسی نقاط ضعف و قدرت آن ها قدم اول در آموزش اصول پایه ای معماری به عامه مردم، قطب مهم کنترل و نظارت بر ساختمان سازی صحیح، هست. هدف از انجام این پژوهش معرفی و ارزیابی عملکرد فعلی روش های فرهنگ سازی اصول پایه ای معماری در جامعه ایران است. این مقاله به لحاظ هدف از نوع کاربردی هست و رویکرد روش شناسی آن آمیخته (کمی-کیفی) است. ابتدا با مطالعات کتابخانه ای اصول معماری و روش های شاخص فرهنگ سازی تبیین و سپس عملکرد فعلی این روش ها با شواهد کمیت پذیر، با زبان آمار و ارقام، بیان شده اند. جامعه ی آماری این تحقیق با توجه به تنوع فرهنگی از شهر تهران انتخاب شده است. نتایج تحقیق حاکی از توجه و علاقه زیاد مردم به آگاهی یافتن از اصول معماری است و درعین حال عملکرد فعلی نهادهای فرهنگ ساز در این زمینه ضعیف است. مشارکت مردمی روشی با اثربخشی بالا است. رسانه های دیداری و فضای مجازی از روش های کم هزینه و با سرعت بالا محسوب می شود.

با توجه به بدیهی بودن اهمیت معماری مناسب در کیفیت حالات و رفتارهای انسان در طول شبانه روز ضرورت پرداخت همه جانبه به این مهم از ابعاد مختلف و اساسی آن ایجاب می کند که شناخت اصول معماری درست در مردم نهادینه شود. با توجه به تخصصی شدن علم معماری و به تبع آن کم شدن آگاهی عمومیِ مردم از اصول معماری و همچنین با توجه به تأثیر متقابل معماری بر مردم و مردم بر معماری امروزه شاهد بروز مشکلاتی همچون عدم کنترل و نظارت کافیِ مردم بر معماری، عدم توجه مسئولان ذیصلاح درزمینه ساختمان سازی و معماری به نیازهای فرهنگی مردم و ...، پایین آمدن سطح سلیقه مردم در امور معماری چه درزمینه ساخت و یا خرید و اجاره ساختمان ها اشاره کرد. مقاله حاضر از حیث هدف آن یک تحقیق کاربردی، از حیث نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی (غیر آزمایش) و از شاخه مطالعات میدانی است. روش انجام تحقیق به صورت پیمایشی بوده و به صورت کیفی و توصیفی- تحلیلی بوده است. در این تحقیق کیفی از ابزارهای گرداوری داده همچون روش منابع اسنادی و کتابخانه ای، پیمایش میدانی مانند مشاهده غیرمشارکتی برای جمع آوری اطلاعات و داده ها در سطح شهر استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق با توجه به تنوع فرهنگی از شهر تهران و با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده است. برای تحلیل نتایج از نرم افزار SPSS 16.0 استفاده شده است. به طوری که برای نمایش نتایج از نمودارها و جداول مختلف استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در مواردی که افراد تجربه زندگی و لمس اطلاعات پایه معماری را داشته اند درصد پاسخگویی درست کاربران بالاتر بوده و در مواردی که این اطلاعات پایه آموزش داده نشده و کاربران نیز در معرض معماری صحیحی که در بردارندِ ی اصول درست نبوده اند درصد پاسخگویی درست به طور معنی داری پایین است.

بیمار به فردی اطلاق می شود که از ناراحتی یا اختلال روحی یا جسمی و یا هر دوی آنها رنج می برد. بیمارستانها و سایر مراکز درمانی به عنوان مکان هایی به شمار می روند که بیماران جهت تشخیص و درمان بیماری خود به آنها رجوع می کنند، لذا تأثیر گرافیک محیطی بیمارستان بر بیماران با توجه به شرایط حساس و آسیب پذیری بیماران بسیار حائز اهمیت است. یکی از مؤلفه های بسیار تأثیر گذار در گرافیک محیطی بیمارستان رنگ ها می باشند. رنگ عاملی است که هم بر جسم و هم بر روان انسان تأثیر گذار است. لذا این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این سؤالها است که انتخاب رنگ در بخش بستری بیمارستان بر اساس چه مؤلفه هایی می باشد و این امر چه نقشی در تشخیص و روند درمان بیماران، روحیات آنها و همچنین عملکرد کارکنان مراکز درمانی دارند. در این مقاله ابتدا به مطالعه ی رنگ و تأثیرات آن بر انسان به عنوان یکی از مؤلفه های مهم گرافیک محیطی پرداخته است، سپس با مشخص کردن وضعیت بیمار و نیازهای وی به بررسی عوامل موثر در انتخاب رنگ ها و تأثیرات آن ها در بخش بستری بیمارستان پرداخته ایم. روش تحقیق بکار گرفته در این نوشتار مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است و رویکردی توصیفی دارد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که رنگ ها بنا بر فیزیک خود و همچنین تأثیرات روانشناختی خاص خود می توانند تأثیرات مشخصی را بر بیماران به جا بگذارند و همچنین عملکردهای بخش بستری بیمارستان استفاده از رنگ های مشخصی را طلب می کند و طراح در طراحی بیمارستان می بایست این عوامل را در نظر بگیرد. نتیجه اینکه، به کارگیری صحیح رنگ ها در بخش های مختلف مرکز درمانی از جمله بخش بستری بیمارستان ها عاملی بسیار مهم در روند بهبود بیماران به شمار می آید. طراح با ایجاد محیطی مناسب و مطبوع با استفاده از رنگ ها به طور مستقیم و غیرمستقیم در وضعیت روحی و روانی و همچنین جسمی بیمار تأثیر می گذارد و سرعت روند بهبود وی را تغییر می دهد. بازدهی و کارایی پرسنل بیمارستانی و همچنین وضعیت روحی و روانی همراهان بیمار نیز متأثر از این طراحی می باشد.