الهام سلیمی

یکی از نظریه های تبیین کننده ی پرخاشگری نظریه ی ناکامی – پرخاشگری است. در دانش آموزان یکی از منابع ناکامی، ناکامی های تحصیلی است. تحقیقات نشان داده اند که هوش و خودکارآمدی تحصیلی بالا می توانند باعث موفقیت تحصیلی و پیش گیری از ناکامی تحصیلی شوند. هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه ی انواع پرخاشگری با دو متغیر هوش و خودکارآمدی تحصیلی بود. 210 دانش آموز دختر و پسر بندرعباسی از پایه ی دوم دبیرستان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و آزمون های پرخاشگری باس و پری، ماتریس های پیشرونده ی هوش ریون و خرده مقیاس خودکارآمدی تحصیلی پرسشنامه ی خودکارآمدی کودکان و نوجوانان بر این دانش آموزان اجرا شد. یافته ها حاکی از رابطه ی منفی پرخاشگری کلی و انواع پرخاشگری کلامی، بدنی، خشم و خشونت با خودکارآمدی تحصیلی و همچنین رابطه ی منفی پرخاشگری کلی، پرخاشگری بدنی، کلامی و خشم با هوشبهر بود. در تحلیل رگرسیون هم خودکارآمدی و هم هوشبهر توانستند پرخاشگری را پیش بینی کنند. به نظر می رسد با توجه به تاثیر احتمالی نقصان هوش و خودکارآمدی تحصیلی بر ایجاد ناکامی تحصیلی و تاثیر احتمالی این ناکامی بر پرخاشگری بتوان پیش بینی پذیری پرخاشگری بر اساس هوش و خودکارآمدی تحصیلی را توضیح داد. این پژوهش همچنین نشان داد که هیچ تفاوتی بین دو جنس در متغیرهای این تحقیق وجود ندارد. به نظر می رسد باورها و شواهد مبتنی بر بالاتر بودن پرخاشگری مردان چندان هم قابل تعمیم به همه ی جوامع آماری نباشد.