سپیده زیدی

سیل یکی از پدیده های ویرانگر طبیعی است که همه ساله سبب خسارت های جانی و مالی بسیاری در مناطق شهری می شود. با توجه به مسئله فوق، مقاله حاضر در تلاش است که به هدف تحقیق یعنی یافتن میزان ارتباط میان هر یک از متغیرهای دلبستگی به مکان، ادراک خطر و رفتارهای پیشگیرانه بر یکدیگر، در جهت کاهش خسارات ناشی از سیلاب بپردازد. جامعه آماری پژوهش، شهروندان شهر بابل و حجم نمونه آماری 148 نفر می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر پیمایشی از نوع علی و مبتنی بر مطالعه اسنادی و پرسشنامه و انجام آزمون های رگرسیون سلسله مراتبی و چند متغیره و آزمون پیرسون در Spss می باشد. همچنین از مستندات مربوط به پژوهش های بارز و جدید در زمینه مورد مطالعه و مطالعات میدانی به منظور شناخت بیشتر موقعیت محل و بررسی مسائل کالبدی و اجتماعی و زیست محیطی استفاده شده است. نتایج آزمون رگرسیون سلسله مراتبی نشان می دهد که دلبستگی به مکان با ضریب استاندارد 472/0 تأثیر معناداری بیشتری بر ادراک خطر دارد. نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره نیز نشان می دهد که دلبستگی به مکان بر ادراک خطر با توان 1، ارتباط بیشتری نسبت به دلبستگی به مکان بر رفتار پیشگیرانه با توان 97/0، دارد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون، نشان داد که متغیرهای دلبستگی به مکان و ادراک خطر با ضریب472/0 بیشترین همبستگی را دارند. بنابراین جهت کاهش خسارات ناشی از سیلاب، می توان از طریق تأثیر مثبت مولفه دلبستگی به مکان که عامل مهمی در جهت افزایش ادراک خطر می باشد، شهروندانی را که بیشتر در معرض خطر سیلاب قرار دارند، به آمادگی و انجام رفتارهای پیشگیرانه ترغیب نمود.

در طول زمان بسیاری از شهرها به دلایل مختلف ایجاد و پس از مدتی متروک شده اند. امروزه این نتیجه دریافت شده است که تنها عامل کالبدی نمی تواند برای حل این مشکل مؤثر باشد و عوامل دیگری ازجمله عوامل اقتصادی نیز در این رابطه اثرگذار است. بازآفرینی شهری ازجمله مهم ترین اقدامات مؤثر در این زمینه است که با مباحث گسترده ای همچون اقتصاد رقابتی و کیفیت زندگی سروکار دارد. محله راسته کوچه از محلات قدیمی و مرکزی شهر تبریز است که با مسائل و مشکلات اقتصادی، کالبدی و اجتماعیِ متعدد دست به گریبان است. در این مطالعه، براساس رویکرد بهبود نقاط کسب وکار از ابزارهای طراحی شهری ازجمله ارزیابی نقشه های وضع موجود و روش ارگون به منظور بازآفرینی شهری در این محله استفاده شد. با کمک این ابزارها، روش اجرای این رویکرد در محله راسته کوچه نشان داده و درنهایت پروژه های عام و خاصی برای محله در نظر گرفته شد. پروژه های عام همانند تغییر عرض معابر، نورپردازی، ساماندهی سیما و منظر، تغییر کف سازی و پروژه های خاص همانند توسعه مراکز محله، نمایشگاه گل و گیاه و ساماندهی رود-دره مهران رود برای محله در نظر گرفته شد؛ بنابراین به نظر می رسد که با اجرای عملیاتی رویکرد مورد استفاده در این مطالعه مزایای متعددی ازجمله ایجاد بنگاه های اقتصادی متناسب با مقیاس محله و ساماندهی معابر محله به دست خواهد آمد که در صورت وجود چرخه اقتصادی و در پی آن افزایش جمعیت نیز تمایل به سایر تغییرات مثبت در محله افزایش می یابد.