مرضیه رضایی دینانی

هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی استاندارد نوع و تعداد ابزارهای انسجام ربطی در متون کودکان 10 تا 12 ساله است. متون مورد مطالعه پژوهش حاضر شامل 400 متن نوشتاری کودکان 10 تا 12 ساله شهر تهران، 60 داستان از نویسندگان کودک و نوجوان گروه سنی «ج» و 60 متن از کتاب های درسی پایه چهارم تا ششم است. بر اساس نتایج به دست آمده چهار ابزار ربطی افزایشی، تقابلی، علّی و زمانی در متون تولیدی کودکان 10 تا 12 ساله (متون نوشتاری کودکان) و متون ادراکی آنها (داستان های نویسندگان گروه سنی ج، متن کتاب های درسی پایه چهارم تا ششم) ظاهر شده اند. همچنین، مقایسه میزان کاربرد ابزارهای ربطی در متون تولیدی و ادراکی کودکان نشان داد که استاندارد تعداد ابزارهای انسجام ربطی در متون کودکان 10 تا 12 ساله به ترتیب بسامد، نوعی توالی رشدی را نشان می دهد که در آن ابتدا حروف ربط افزایشی ظاهر می شوند و سپس، ابزارهای انسجام زمانی به کار گرفته می شوند. در ادامه روابط علت و معلول دیده می شوند و در آخر ابزارهای انسجام تقابلی شکل می گیرند. این روند رشدی نشان دهنده توالی انباشتی رشد معناشناختی است. پس، می توان دریافت که به ترتیب درک مفهوم هم پایه ساز، توالی رخدادها، رابطه علت و معلول و در آخر تقابل و تضاد، برای دانش آموزان اتفاق افتاده است. این یافته همسو با پژوهش  بلوم و همکاران (1980)، کمری (1395)، شاپیرو و هادسن (1991) و گانا و ندیمان (2015) است.