راهکار پیشنهادی برای اصلاح شورای امنیت سازمان ملل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۴۳ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳
107 - 122
حوزه های تخصصی:
سازمان ملل متحد، پس از ناکامی آرمان های ابتدای سده بیستم و به منظور غلبه بر مشکلات آن، بر فراز سازه های ازهم پاشیده جامعه بین الملل ایجاد گردید. اما باوجود توفیقاتی که سازمان ملل به عنوان یک سازمان بین المللی جهانی نسبت به سلف خود داشته، باید اذعان کرد این امیدها در برخی جنبه ها سرابی بیش نبوده و این سازمان به برخی اهداف خود به علت مغایرت با منافع ملی دولت های بزرگ نرسیده است.در این میان وجود حق وتو برای پنج عضو شورای امنیت (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلستان)، از همان ابتدای تأسیس سازمان با انتقادهای فراوانی روبرو بوده است. کشورهای کوچک از آغاز و در کنفرانس سانفرانسیسکو با داشتن چنین اختیاری برای کشورهای بزرگ مخالف بوده، آن را با روح منشور مغایر می دانستند.امروزه نیز باوجود استدلال کشورهای بزرگ مبنی بر داشتن مسئولیت حفظ صلح و امنیت، مخالفت ها نسبت به این حق به ویژه پس از جنگ اخیر در عراق، بیش از گذشته افزایش یافته است. این پرسش همواره مطرح بوده است که آیا پنج عضو دائم شورای امنیت در وهله نخست برای دراختیار داشتن این حق تا چه اندازه شایسته هستند، و در وهله دوم به چه میزان اعطای این حق به پنج کشور یادشده، برای جامعه بین الملل مفید بوده است. بر مبنای همین تردیدها، کشورها و ارگان های مختلف تلاش داشته اند تا طرح های جایگزین برای این حق اعضای دائم شورای امنیت ارائه کنند. در این مقاله ضمن توضیح دلایل وجوب این تغییرات، ایده جدیدی ارائه شده است.