مرتضی پورشیرازی

زمینه: یکی از اختلال های روانی که ریشه اضطرابی دارد، اختلال هراس است. در مورد این اختلال در بزرگسالان پژوهش های فراوانی صورت گرفته است؛ با این حال به نسبت اهمیت آن در دوران کودکی، توجه کمتری به این اختلال در کودکان شده است. در پژوهش حاضر با مرور مقاله های ارائه شده در این باره سعی شده است به فهم ابعاد این اختلال پرداخته شود. در ادامه اختلال هراس کودکان از نظر مفهوم، نشانه ها و روش های درمان مورد توجه قرارگرفته است. نتیجه گیری: طبق نتایج این بررسی ها مشخص شده است با آنکه سال ها در مورد امکان وجود اختلال هراس در کودکان تردیدهایی مطرح شده ، امروزه مشاهده می شود که بر اساس دیدگاه بسیاری از صاحب نظران، وقوع این اختلال در کودکان ممکن است و مشابهت های زیادی با همین حالت در بزرگسالان دارد. پژوهش های انجام شده بیانگر وجود راهکارهای درمانی مؤثر در جهت بهبود این اختلال است. جهت کمک به داشتن جامعه ای سالم تر، نیاز به انجام پژوهش های گسترده تر در مورد اختلال هراس کودکان احساس می شود.

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب هدیه های آسمان مقطع چهارم ابتدایی بر اساس روش های تربیت دینی است. روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی بوده، و پس از بررسی نظریات و دسته بندی های ارائه شده از روش های تربیت دینی (اسلامی)، دسته بندی باقری (1396) برای تحلیل محتوا انتخاب شد. یافته های پژوهش نشان دهنده یک سیر دارای افت و خیز در تمرکز بر استفاده از روش های تربیتی دینی در قسمت های گوناگون کتاب هدیه های آسمان مقطع چهارم ابتدایی است. یکی از نقاط قوت کتاب، عدم تمرکز بر یک روش، در سرتاسر کتاب است که به علت وجود موضوعات متفاوت و تفاوت فردی دانش آموزان مناسب تلقی می شود. همچنین با توجه به ویژگی های سنّی این دانش آموزان، توجه خاص به روش های منتج از پنج اصل شامل تحول باطن، آراستگی، تغییر ظاهر، تعقل و تذکر، مناسب به حساب می آید، زیرا این دوره سنی زمان مناسبی برای شکل گیری تربیت مناسب عقلانی-عاطفی است. در مجموع توجه به سایر روش های تربیت دینی در این کتاب به منظور بهبود و ارتقاء آن ضروری است.

پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کیفی است که به روش زیست نگاری-که یکی از زیرمجموعه های پژوهش روایی است- انجام شده است. در پژوهش های زیست نگاری تجربه یک یا چند فرد گردآوری شده و گزارش پژوهش به شیوه پژوهش روایتی تدوین می شود؛ بنابراین در این پژوهش، محققان از طریق بررسی مصاحبه با معلمان نمونه کشوری، در پی شناسایی مؤلفه های موفقیت معلمان نمونه کشوری بوده اند. بدین روی پس از بررسی و مطالعه متن مصاحبه ها به صورت مکرر و با استفاده از روش کدگذاری باز، مراحل این پژوهش صورت گرفت و کدهایی حاصل گردید. سپس کدهایی که دارای مشترکات معنایی و مفهومی بودند در دسته های واحدی قرار گرفتند و به این شکل دسته های کمتری حاصل گردید. در مرحله آخر، به منظور تقلیل دسته های به وجود آمده در مرحله دوم و یافتن مضمون های کلی تر، سعی شد با یافتن نقاط مشترک بین 22  مقوله به وجود آمده، مضامین متن کشف و تعیین شوند. در نهایت 4 مضمون کلی بدست آمد که عبارت اند از: 1. ویژگی های شخصیتی و اخلاقی معلمان نمونه 2. روابط انسانی معلمان نمونه 3. مهارت های حرفه ای معلمان نمونه 4. ویژگی های کلاس درس معلمان نمونه. معلمان علاقه مند می توانند با مدنظر قرار دادن این مؤلفه ها و افزودن سایر مؤلفه ها به خصوصیات خود، بر کیفیت کار خویش و نهایتاً کیفیت نظام آموزشی بیفزایند.