رسول سعیدی زاده

در این مقاله تاریخچه شیعیان جبل عامل با تأکید بر نحوه مهاجرت و نشو و نمای سادات علوی در منطقه لبنان از جمله سیدعبدالحسین شرف‏الدین به صورت اجمالی مورد بحث قرار گرفته است.

آیت الله علی اکبر نهاوندی معروف به مجتهد (1278-1369ق) از بزرگان علمای شیعه معاصر، علاوه بر داشتن وجه اجتماعی، دارای تألیفات فراوان است. کتابشناسی آثار وی  را می توان در پنج موضوع قرآن و حدیث، عقاید، فقه و اصول فقه، تراجم و رجال، خطابه و وعظ قرار داد. نویسنده در نوشتار حاضر درصدد معرفی توصیفی و اجمالی آثار اوست.

ابن میثم بحرانی از جمله دانشمندان شیعی معروف در قرن هفتم هجری است که دارای تألیفات فراوان می باشد. بیشتر آثار وی در مسائل کلامی است. به طوریکه با تسلط خاص در علم کلام، از طریق آثار علمی خویش به دفاع از مذهب تشیع پرداخت. نویسنده در نوشتار حاضر با تکیه بر منابع موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی به ارائه کتابشناسی توصیفی از آثار ابن میثم همت گمارده است. وی در راستای این هدف، بر حسب حروف الفبا، تألیفات ابن میثم را نام برده و توصیفی از محتوا و نسخه های مختلف آن ها بیان می دارد. در پایان نوشتار نیز تصاویری از نسخه های خطی مؤلف درج نموده است.

  هدف این پژوهش معرفی کتاب های نفیس چاپ قاهره موجود در کتابخانه استاد شیخ محمد واعظ زاده خراسانی و پاسخ به این پرسش هاست که آیا از نسخه های چاپ قاهره موجود در کتابخانه استاد واعظ زاده، اثری در کتابخانه های ایران و کشورهای خارج وجود دارد یا نه؟؛ و در صورتی که نسخه یا نُسخَی از آن یافت می شود، در کدام یک از کتابخانه های داخله و یا خارجه می توان آن ها را بازیافت؟ شیوه این پژوهش، کتابخانه ایی- پیمایشی و توصیفی- تحلیلی است. در این مقاله اطلاع رسانی، کتاب شناسی توصیفی شانزده عنوان کتاب نفیس چاپ قاهره کتابخانه استاد واعظ زاده به شیوه بیان مشخصات ظاهری کتاب، معرفی اثر براساس تاریخ نشر و تعداد نسخه های موجود در کتابخانه های ایران و جهان، و سرانجام نقد و نظر بعضی از آثار آورده می شود. در مرحله اول از کتاب های شانزده قفسه کتابخانه استاد واعظ زاده بازدید شد و سپس نسخه هایی که احتمال نفیس بودن آن ها می رفت، در پایگاه کتابخانه های مختلف کشور ایران و جهان از جمله پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه های ایران، سازمان کتابخانه و اسناد ملی جمهوری اسلامی ایران، کتابخانه آستان قدس رضوی، کتابخانه دانشگاه تهران، کتابخانه تخصصی اسلام و ایران، و ... و همچنین پایگاه های اطلاع رسانی کتابخانه های کشورهای مصر و عربستان جستجو گردید. پس از یقین نسبی به نَفاست یا تک نسخه بودن اثر، نسبت به کتاب شناسی توصیفی آن ها براساس تاریخ چاپ اقدام شد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که تعدادی از کتاب های موجود در این کتابخانه شخصی، تک نسخه بوده و تنها در کتابخانه استاد واعظ زاده وجود دارند. بسیاری دیگر از کتاب های نفیس این کتابخانه در سطح کشور ایران و حتی جهان کمیاب است و پیدا کردن آن ها مشکل می باشد.