میر سعید جعفری

زمینه و هدف: انگیزش تحصیلی عامل مهمی برای آموزش و یادگیری است که بدون آن پیشرفت و موفقیت تحصیلی دانش آموزان امکان پذیر نیست. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی مشاوره گروهی راه حل محور بر بهبود انگیزش تحصیلی دانش آموزان پسر ششم مقطع ابتدایی بود. روش: این مطالعه به روش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه آزمایش و گواه انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی 97- 1396 در تهران بود. نمونه پژوهش نیز شامل 20 دانش آموز از جامعه مذکور بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و گواه جایدهی شدند . ابزار این پژوهش، پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر (1981) بود. گروه آزمایش 9 جلسه 90 دقیقه ای مداخله مشاوره گروهی را دریافت کردند درحالی که برای گروه گواه، مداخله ای صورت نگرفت. در پایان ، پس آزمون برای هر دو گروه آزمایش و گواه اجرا شد و داده های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره، تحلیل شدند. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که مشاوره گروهی راه حل محور بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان هم در بعد انگیزش بیرونی (0/000 = P ، 18/897 = (16و 1) F ) و هم در بعد انگیزش درونی (0/012 = P ، 7/972 = (16 و 1) F ) اثر مثبت دارد؛ بدین معنا که میانگین نمرات انگیزش تحصیلی در هر دو زیرمقیاس های انگیزش بیرونی و درونی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه، افزایش معناداری را نشان داد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، مشاوره گروهی راه حل محور با تمرکز بر توانایی ها و امکانات دانش آموزان و همچنین با یادآوری موفقیت های گذشته آنان، برداشت دانش آموزان درباره مسائل تحصیلی شان را تغییر می دهد و می تواند انگیزه آنان برای تحصیل را تقویت، و دستیابی به اهداف آموزشی را تسهیل کند. بنابراین می توان انتظار داشت که با برگزاری جلسات مشاوره گروهی راه حل محور بتوان انگیزش تحصیلی دانش آموزان را افزایش داد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی گروهی به روش مایکل فری بر تعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه و راهبردهای مقابله ای دختران در شرف ازدواج انجام شد. روش مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر دانشکده نقشه برداری وجغرافیای دانشگاه تهران بود که از بین آنها 30 نفر به روش نمونه گیری هدفمند (ملاک های ورود و خروج) و از طریق مصاحبه، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل به نسبت یکسان گمارده و به پرسشنامه های "طرحواره یانگ (فرم کوتاه) و سبک های مقابله ای" در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند. مداخله گروهی به روش شناخت درمانی مایکل فری در 12 جلسه 1 ساعته (هر هفته 2 جلسه) بر روی گروه آزمایش اجرا شد؛ درحالی که اعضای گروه کنترل هیچگونه مداخله درمانی را دریافت نکردند. یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین نمرات پس آزمون دو گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای طرحواره های ناسازگار اولیه و راهبردهای مقابله ای تفاوت معنی داری وجود دارد. با استناد به یافته های حاصل از پژوهش پیشنهاد می شود، جهت تعدیل میزان طرحواره های ناسازگار اولیه (بریدگی و طرد، خودگردانی و عملکرد مختل، محدودیت های مختل، دیگرجهت-مندی و گوش به زنگی و بازداری) و راهبرد مقابله ای هیجان مدار و افزایش راهبرد مقابله ای مسئله مدار دختران در شرف ازدواج از شناخت درمانی گروهی به روش مایکل فری بهره برد.