راضیه اخلاقی

«صدُّ عن سبیل الله» یکی از پرکاربردترین مفاهیم قرآنی است که به شدت در قرآن نهی شده است و شناخت تمام جوانب آن نیز منجر به بازشناسی بسیاری از معارف اسلامی می شود و به رغم جایگاه تعیین کننده ای که در معارف قرآنی و اخلاقی و یا حتّی ارتباطی که با مباحث فقهی و کلامی دارد، چنان که باید و شاید، بازشناخته نشده است. «صدّ عَنْ سبیل الله» به معنای «اِعراض از راه خدا و منع و جلوگیری از راه خدا» به کار رفته است و شامل گفتارها، رفتارها و کردارهایی است که باعث بازداشتن مردم از راه خدا می شود. از مصادیق «صدّ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ»، ظلم است. در آیات قرآن نیز آنان که «صدّ عن سبیل الله» می کنند، ظالم دانسته شده اند. بازداشتن از راه خدا آثار و پیامدهایی دارد. پیامدهای دنیوی آن، مکافات اعمال این افراد است که در همین دنیا، گریبان بازدارندگان از راه خدا را می گیرد و پیامدهای اُخروی آن عبارتند از انواع عذاب های الهی و سزا و کیفر نهایی این افراد.