زهرا صمدی شهرک

مقدمه: یکی از عوامل مهم پیشرفت کشورها، تولید علم و تبدیل آن به ثروت توسط دانشگاههاست. دانشگاه ها در این فرایند با موانعی مواجهند که بررسی و شناسایی موانع تولید علمی دانشگاه ها می تواند به بهبود کیفیت تولیدات علمی منجر شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی موانع تولید علمی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه تبریز می باشد. روش کار: پژوهش حاضر، پژوهشی پیمایشی مقطعی است. نمونه مورد مطالعه تعداد 250 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه تبریز شاغل به تدریس در نیمسال اول سال تحصیلی 96-95 می باشند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته 81 سؤالی با طیف لیکرت پنج درجه ای بود. روایی پرسشنامه از نظر متخصصان علوم تربیتی تأیید شد و برای پایایی از آلفاخ کرونباخ استفاده شد که ضریب 82/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داه ها از نرم افزار SPSS 25 و آزمون های تی تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد عوامل برنامه درسی و محتوا، انتشار یافته های علمی، موانع سازمانی- مدیریتی، هیأت علمی، شیوه های یاددهی، ماهیت پژوهش، ابزارهای پژوهش، ارتباط علم با جامعه و صنعت، کمبود امکانات و فرصت ها و موانع فراحوزه ای در بازدارندگی تولید علمی نقش دارند. عامل فراحوزه ای بیشترین نقش و عامل محتوا و برنامه درسی کمترین نقش را در بین عوامل بازدارنده تولید علم دارد. نتیجه گیری: با توجه به سهم بالای عامل فراحوزه ای در بین موانع تولید علمی می توان گفت که برای بسترسازی تحول اثربخش در تولید علم، وجود نگرش سیستمی مبنی بر ارتباط متقابل و اثرگذار بخش های مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی امری ضروری است.